Dopuszczenie do współposiadania; dorozumiany podział quoad usum

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Dopuszczenie do współposiadania; dorozumiany podział quoad usum

#1 Post autor: piotrusb » 15-12-2020, 10:34

Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 20 października 2020 r., sygn. akt IX Ca 734/20.
Zgodnie z art. 206 k.c. każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Uprawnienie to jest nazywane ustawowym uprawnieniem współwłaściciela do korzystania z rzeczy wspólnej. Przysługujące w stosunku wewnętrznym współwłasności uprawnienie do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej jest niezależne od wielkości udziału we własności.

Współposiadaczowi rzeczy w każdym przypadku pozbawienia go posiadania lub niedopuszczenia go do współposiadania, przysługuje na podstawie art. 222 § 1 w związku z art. 206 k.c. przeciwko współposiadaczowi - naruszycielowi, dochodzone w procesie roszczenie o dopuszczenie do posiadania na zasadach określonych w art. 206 k.c.

Do naruszenia uprawnień z art. 206 k.c. nie dochodzi jednak wówczas, gdy współwłaściciele zawarli porozumienie określające inny od ustawowego sposób korzystania z rzeczy wspólnej albo gdy zostało wydane w tym przedmiocie orzeczenie sądu, ale także wówczas, gdy jeden ze współwłaścicieli zrezygnuje z wykonywania tego uprawnienia na rzecz innego lub innych współwłaścicieli (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2016 r., II CSK 799/15).

Art. 206 k.c. który ma na celu zapewnienie bezpośredniego i wspólnego posiadania oraz korzystania przez wszystkich współwłaścicieli z całej rzeczy znajduje zastosowanie, gdy odmienny sposób nie został przewidziany w umowie współwłaścicieli lub orzeczeniu sądu.

W okolicznościach niniejszej sprawy w dniu 14 listopada 1998 r. zawarta została pomiędzy R. C. a mieszkańcami budynku przy u. (...) (...)w M. umowa, w której to współwłaściciele ustalili sposób korzystania z części nieruchomości położnej pomiędzy ul. (...) a budynkiem.

R. C. w zamian za zrzeczenie się korzystania ze strychu i klatki schodowej uzyskała zgodę na otwarcie zakładu fotograficznego i zagospodarowanie ogródka przed budynkiem. Stan określający taki sposób korzystania trwał w sposób niezmieniony przez kilkanaście lat.

Co prawda zgoda mieszkańców dotyczyła zakładu fotograficznego, jednak po zmianie profilu prowadzonej przez powodów działalności gospodarczej, pozostali współwłaściciele taki sposób korzystania z wspólnej nieruchomości biernie akceptowali i do chwili wytoczenia powództwa nie komunikowali pozwanym woli jego zmiany poprzez żądanie dopuszczenie ich do współposiadania wspólnej nieruchomości.

Jak wynika ze stanowiska stron ogródek kawiarniany został założony w latach 2014-2015. Pozew został złożony dopiero 1 lipca 2019r.

Tym samym w ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie doszło pomiędzy stronami do przyjętego przez nie w sposób dorozumiany podziału do korzystania z części wspólnej nieruchomości znajdującej się pomiędzy ul. (...) a budynkiem , który utrzymywał się do czasu wytoczenia przez powoda powództwa w rozpoznawanej sprawie, tj. do 1 lipca 2019 r. W okresie do wytoczenia powództwa w rozpoznawanej sprawie nie obowiązywały zatem pomiędzy stronami ustawowe zasady wynikające z art. 206 k.c., lecz zasady umowne.

W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, iż określony w art. 206 k.c. sposób wykonywania uprawnienia współwłaścicieli rzeczy do współposiadania i korzystania z niej może być zmieniony przez umowę współwłaścicieli zawartą także w sposób dorozumiany.

Zgodnie z art. 60 k.c. wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby ujawniające jej wolę w sposób dostateczny. Także milczenie i zachowanie bierne, godzenie się na faktyczny sposób korzystania z nieruchomości, jest dorozumianym oświadczeniem woli i przystaniem na podział quoad usum (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2015 r. III CSK 446/14, nie publ.).

Dopuszczalne jest zawarcie w sposób dorozumiany umową, mocą której dokonano częściowego podziału rzeczy wspólnej do korzystania. Dopuszczalność takiej umowy nie budzi wątpliwości, a z uwagi na to, że rodzi ona jedynie skutki obligacyjne, nie zmieniając stosunków własnościowych, jej zawarcie nie wymaga zachowania określonej formy. Brak także przyczyn, dla których umowa taka nie mogłaby zostać zawarta w sposób dorozumiany, gdyż zgodnie z treścią art. 60 KC wola osoby dokonującej czynności prawnej może - co do zasady - zostać wyrażona przez każde zachowanie się, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2004 r. IV CK 17/03)

Posiadanie przez pozwanych nieruchomości przed budynkiem z wyłączeniem powodów w okresie objętym żądaniem pozwu nie nosi zatem znamion naruszenia art. 206 k.c., a w konsekwencji nie można oceniać go w kategoriach bezprawności. Strony zrezygnowały bowiem z wynikających z art. 206 k.c. ustawowych zasad współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej na rzecz zasad umownych. Dopiero z chwilą wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie doszło do zerwania umownego sposobu współposiadania i powrotu do zasad ustawowych wynikających z art. 206 k.c.

Art. 206 k.c. ma charakter dyspozytywny, w związku z czym nie wyłącza odmiennego uregulowania przez współwłaścicieli (lub w drodze orzeczenia sądu) zakresu i sposobu posiadania rzeczy wspólnej lub korzystania z niej. Dopóki współwłaściciele korzystają ze wspólnej rzeczy zgodnie z ich wolą, wyrażoną nawet w sposób konkludentny, dopóty ich współposiadanie i korzystanie z rzeczy nie narusza art. 206 k.c. i nie rodzi po stronie żadnego z nich roszczeń, o których mowa w art. 224 § 2 lub art. 225 k.c. Tego rodzaju podział quoad usum jest podziałem trwałym, choć nie definitywnym. Dopuszczalne jest przekazanie w drodze umownej nieruchomości wspólnej do korzystania tylko niektórym współwłaścicielom, z wyłączeniem pozostałych, za ich zgodą. Współwłaściciele mogą bowiem umownie zmienić ustawowe zasady współposiadania rzeczy oraz pobierania z niej pożytków i ponoszenia na nią wydatków. Nie jest bezprawne w rozumieniu art. 206 k.c. posiadanie i korzystanie z rzeczy wspólnej, gdy jeden ze współwłaścicieli rezygnuje z wykonywania tego uprawnienia na rzecz innego współwłaściciela (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 kwietnia 2016r. I ACa 1197/15).

W konsekwencji przyjąć należało, że powodowie byli uprawnieni do korzystania z części działki znajdującej się przed budynkiem.

Jednakże jak wynika z okoliczności sprawy, zarówno umowa z dnia 1998 r., jak też późniejsze zachowanie powodów nie pozwalają na przyjęcie, iż ich dorozumiana zgoda dotyczyła również części działki znajdującej się za budynkiem.

Z umowy z dnia 14 listopada 1998 r. wynika, że działka za budynkiem miała zostać przekazana państwu S.. Pozwani zaczęli korzystać z tej części działki ok. 2018 r., nie dysponując zgodą pozostałych współwłaścicieli, którzy również wyrażali wolę korzystania z niej stosownie do wielkości posiadanych udziałów. Złożona do akt dokumentacja zdjęciowa obrazuje, iż korzystanie z tej części nieruchomości wspólnej w sposób przyjęty przez powodów stanowi uciążliwość dla pozostałych współwłaścicieli, a brak jest podstaw do zaakceptowania takiego sposobu współposiadania z uwagi na upływ czasu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w wyżej wskazanym zakresie.
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -10-20_002
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”