Quoad usum przy współwłasności

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Quoad usum przy współwłasności

#1 Post autor: piotrusb » 20-08-2018, 10:58

Wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 13 czerwca 2018 r., sygn. akt I Ca 177/18.
Istota podziału quo ad usum sprowadza się do tego, że współwłaściciele otrzymują do korzystania fizycznie wydzieloną część rzeczy wspólnej, którą używają i pobierają z niej pożytki z wyłączeniem pozostałych. Umowa taka ma charakter obligacyjny, jej skutkiem jest powstanie swoistego stosunku prawnego, w ramach którego współwłaściciele uzyskują status posiadaczy zależnych wydzielonych im części nieruchomości (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1956 r., III CO 38/55). Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 8 stycznia 1980 r. III CZP 80/79, współwłaściciele nieruchomości zawierając taką umowę mogą zmienić zasady współposiadania rzeczy wspólnej oraz pobierania z niej pożytków i ponoszenia wydatków, określone w art. 206 i art. 207 k.c.
Dopóki zaś współwłaściciele korzystają ze wspólnej rzeczy zgodnie z ich wolą, wyrażoną m.in. w ramach umowy o podział nieruchomości do korzystania, dopóty ich współposiadanie i korzystanie z rzeczy nie narusza art. 206 k.c.

Powódka podnosiła, iż postanowienia zawartej pomiędzy pozwaną a T. i M. małżonkami P. umowy o podział nieruchomości do korzystania nie wiążą jej, gdyż fakt zawarcia tej umowy oraz jej treść nie zostały ujawnione w księdze wieczystej, prowadzonej dla nieruchomości.
Wynikający z umowy o podział nieruchomości do korzystania sposób używania rzeczy wspólnej nie odpowiada treści - wynikającego ex lege ze stosunku współwłasności - uprawnienia do wspólnego korzystania z rzeczy, zatem porozumienia takie są wynikiem woli współwłaścicieli ukształtowania sposobu wykonywania ich uprawnień właścicielskich odmiennie od sposobu ukształtowanego przez ustawę (art. 206 k.c.). Tego rodzaju umowy, zawierane między współwłaścicielami, określają sposób korzystania z rzeczy wspólnej. Roszczenia z nich wynikające mogą być ujawnione w księdze wieczystej (art. 16 ust. 2 pkt 3 u.k.w.), natomiast w braku ich ujawnienia, odnoszą skutek także wobec nabywcy udziału w warunkach przewidzianych w art. 221 k.c. Przepis ten zaś stanowi, iż czynności prawne określające zarząd i sposób korzystania z rzeczy wspólnej albo wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności odnoszą skutek także względem nabywcy udziału, jeżeli nabywca o nich wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.
Pozwana podnosiła, iż powódka jako nabywca udziału we współwłasności nieruchomości - z uwagi na sposób zagospodarowania nieruchomości wspólnej - miała możliwość dowiedzenia się o treści łączącej współwłaścicieli umowy o podział nieruchomości do korzystania. (…)

Tym samym należało przyjąć, iż postanowienia umowy o podział nieruchomości do korzystania wiązały także powódkę od chwili nabycia udziału w prawie współwłasności zgodnie z art. 221 k.c.
Z twierdzeń przytoczonych na uzasadnienie żądania nie wynika, by zawarta umowa o podział nieruchomości do korzystania została ze skutkiem wobec pozwanej wypowiedziana.
Jeśli zaś za dorozumiane wypowiedzenie tej umowy uznać pismo z dnia 12 września 2016 r., to po wygaśnięciu umowy o podział do korzystania, podstawę do określenia zakresu uprawnionego posiadania rzeczy wspólnej i korzystania z niej stanowi przepis art. 206 k.c. Współwłaścicielowi, który został pozbawiony współposiadania przez pozostałych współwłaścicieli, przysługuje ochrona petytoryjna, tj. powództwo o dopuszczenie do współposiadania, jednakże zakres tej ochrony zależy od rodzaju współposiadania, które można podzielić na współposiadanie wymagające zgodnego współdziałania przez zainteresowanych współwłaścicieli i współposiadanie, które takiego współdziałania nie wymaga.
Powódka nabyła udział we współwłasności nieruchomości zagospodarowanej w określony sposób. Zastany przez powódkę stan zagospodarowania nieruchomości do czasu wniesienia powództwa nie ulegał istotnym zmianom. W szczególności powódka nie wykazała, aby w czasie, gdy była już współwłaścicielem nieruchomości, pozwana wykonała na nieruchomości działania, które miały na celu ograniczenie jej prawa do współposiadania działki i z powodu których mogłaby w trybie procesu dochodzić roszczeń z art. 206 k.c. (…)

W orzecznictwie i judykaturze ugruntowany jest pogląd, że współwłaściciel może domagać się dopuszczenia go do współposiadania w wypadkach, gdy chodzi o wspólne korzystanie z takich obiektów jak wspólna studnia, wspólna droga, wspólne pastwisko, a więc gdy każdy ze współwłaścicieli korzysta wprawdzie z całej rzeczy wspólnej, ale niezależnie od takiego korzystania przez pozostałych współwłaścicieli. Nie jest natomiast możliwe dopuszczenie do współposiadania w sytuacji, gdy wspólne posiadanie może być ze względu na charakter i przeznaczenie rzeczy wykonywane tylko przy zgodnym współdziałaniu samych zainteresowanych (por. przykładowo Kidyba Andrzej (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe, wyd. II Opublikowano: LEX 2012). Taki zaś przypadek zachodzi w niniejszej sprawie. W aktualnym stanie faktycznym brama służy wyłącznie wjazdowi na posesję pozwanej, zaś sporny pas gruntu stanowi wewnętrzne podwórze posesji, z której korzysta pozwana. Decydującego znaczenia dla określenia charakteru spornej nieruchomości nie mają zaś zapisy z rejestru gruntów, wskazujące, iż sporna nieruchomość stanowi użytek drogowy. W orzecznictwie sądów administracyjnych przyj­muje się, że informacje ujawnione w ewidencji gruntów i budynków mają charakter technicz­no-deklaratoryjny, nie zaś konstytutywny.

W tym stanie rzeczy współposiadanie spornego pasa gruntu wymagałoby istnienia porozumienia między współwłaścicielami, którego brak. Z tego powodu przy aktualnym stanie zagospodarowania nieruchomości stron, powództwo nie może być uwzględnione.
Wprowadzenie trwałych zmian w zastanym sposobie zagospodarowania wymaga zaś porozumienia pomiędzy współwłaścicielami. Podkreślenia przy tym należy, iż aktualny sposób zagospodarowania nieruchomości wspólnej miał oparcie w umowie pomiędzy współwłaścicielami, a zatem pozwana przyłączając sporny pas gruntu do swej nieruchomości nie działała bezprawnie. Jak wynika z art. 199 i 200 k.c. czynności zwykłego zarządu może podejmować samodzielnie współwłaściciel mający większość udziałów, a czynności przekraczające zwykły zarząd wymagają zgody wszystkich współwłaścicieli. Powódka nie dysponuje większościowym udziałem w prawie współwłasności, a zatem musi liczyć się z wolą i zdaniem pozwanej. W braku porozumienia co do zmiany aktualnego sposobu zagospodarowania nieruchomości pozostaje jej jedynie droga postępowania nieprocesowego w oparciu o regulację z art. 199 lub 201 k.c., ewentualnie postępowanie zmierzające do zniesienia współwłasności.
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -06-13_001
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”