Udzielanie substytucji przez pełnomocnika

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Udzielanie substytucji przez pełnomocnika

#1 Post autor: piotrusb » 31-07-2018, 10:58

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 30 maja 2018 r., sygn. akt I ACa 1106/16.
Bezzasadny jest zarzut strony pozwanej, że z uwagi na fakt, iż powódka przestała być członkiem pozwanej Wspólnoty, to utraciła legitymację czynną w niniejszej sprawie. Przypomnieć należy, że przedmiotem roszczeń powódki zgłoszonych w obu połączonych sprawach jest żądanie stwierdzenia nieistnienia 2-ch uchwał, a podstawą prawną tych roszczeń nie jest art. 25 ustawy o własności lokali, lecz art. 189 k.p.c. Legitymacja do kwestionowania uchwał wynikająca z członkostwa we wspólnocie jest związana z roszczeniami o uchylenie uchwał, wywodzonymi z uprawnienia przewidzianego art. 25 ustawy o własności lokali. Natomiast z powództwa ustalającego, przewidzianego art. 189 k.p.c., w tym ustalającego nieistnienie uchwały, może skorzystać każdy, o ile wykaże interes prawny w ustaleniu. Zgodnie bowiem z tym przepisem, powód może żądać ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. W niniejszej sprawie powódka taki interes wykazała. Zważyć należy, że przedmiotem uchwał były kwestie mające istotne znaczenie dla sfery prawnej powódki. I tak, uchwałą nr(...)z dnia 13 lutego 2012 r. zadecydowano o likwidacji punktu handlowego zlokalizowanego w częściach wspólnych budynku, z którego korzysta powódka, natomiast uchwałą nr (...)z dnia 19 marca 2012 r. upoważniono Wspólnotę do dochodzenia od powódki G. Ś. odszkodowania za bezumowne korzystanie z części nieruchomości wspólnej w postaci punktu usługowo-handlowego w sieni budynku. Trafnie zatem powołuje G. Ś., że istnienie przedmiotowych uchwał ma znaczenie dla treści stosunków prawnych łączących ją z pozwana Wspólnotą, w tym dla ewentualnego istnienia jej obowiązku wydania części nieruchomości wspólnej i istnienia po jej stronie zobowiązania pieniężnego wobec Wspólnoty.
Przypomnieć należy, że sprawa, której przedmiotem jest ocena istnienia uchwały nr (...)z dnia 13 lutego 2012 r., podlega ponownemu badaniu przez Sąd Apelacyjny, na skutek uchylenia przez Sąd Najwyższy uprzednio wydanego w sprawie przez Sąd Odwoławczy wyroku.

Stosownie do treści art. 398 20 k.p.c., Sąd, któremu sprawa została przekazana na skutek uwzględnienia skargi kasacyjnej, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Pojęcie „wykładni prawa” winno być przy tym rozumiane wąsko, jako ustalenie znaczenia przepisów prawa (tak SN w wyroku z dnia 23 października 2002 r., II CKN 860/00). Sąd może odstąpić od zawartej w orzeczeniu Sądu Najwyższego wykładni jedynie wówczas, gdy stan faktyczny sprawy w wyniku ponownego jej rozpoznania uległ tak zasadniczej zmianie, że do nowo ustalonego stanu faktycznego należy zastosować przepisy prawa odmienne od wyjaśnionych przez Sąd Najwyższy (tak SN w wyroku z 9 lipca 1998 r., I PKN 226/98). Nadto przyjąć należy, że w związku z zajęciem przez Sąd Najwyższy określonego stanowiska prawnego, może zachodzić potrzeba i dopuszczalne jest powołanie nowych dowodów i faktów, w szczególności w sytuacji, gdy brak powołania i dowodzenia oznaczonych okoliczności faktycznych wynikał z odmiennej koncepcji, przyjętej w uchylonym orzeczeniu (por. uchwała SN z 19 kwietnia 2007 r., III CZP 162/06).

W związku z powyższym wskazać należy, że wobec wyrażonego w niniejszej sprawie przez Sąd Najwyższy poglądu prawnego, w toku ponownego rozpoznania sprawy, nie doszło do istotnych zmian podstawy faktycznej wyrokowania. W uzasadnieniu wydanego przez siebie wyroku, Sąd Najwyższy, dokonując oceny sposobu działania na zebraniu Wspólnoty osób powołujących się na to, iż reprezentują jednego z właścicieli – Gminę Miejską K., dokonał analizy niespornej treści ciągu pełnomocnictw udzielonych tym osobom. I tak wskazał, że z treści uchwały nr (...) z dnia 11 marca 1999 r. Zarządu Miasta K. wynika udzielenie Agencji (...) S.A. pełnomocnictwa do reprezentacji Gminy w sprawach związanych z wykonywaniem uprawnień wynikających z prawa własności nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), a nadto, że szeroka i ogólnikowa treść pełnomocnictwa nie uzasadnia przyjęcia, iż zawiera ono w swej treści umocowania – jak tego wymaga art. 106 k.c. - do ustanawiania dla wykonywania tych uprawnień pełnomocników substytucyjnych. Po drugie, z treści pełnomocnictwa z dnia 21 października 2009 r. wynika, że zostało ono udzielone przez Gminę B. C. jako osobie fizycznej, choć na czas pełnienia funkcji członka zarządu Agencji (...) S.A. Z kolei z treści pełnomocnictwa udzielonego działającej na zebraniu w dniu 13 lutego 2012 r. A. D. (1) tj. pełnomocnictwa z dnia 10 lutego 2012 r. wynika, iż udzielający je B. C. nie działał jako osoba fizyczna, lecz członek zarządu Agencji. Tym samym B. C. nie skorzystał z pełnomocnictwa z dnia 21 października 2009 r. Działając natomiast w imieniu Agencji udzielił dalszego pełnomocnictwa w sytuacji, gdy Agencja (...) S.A. nie była uprawniona do działania za pomocą dalszych pełnomocników (substytutów). W konsekwencji Agencja udzielając pełnomocnictwa radcy prawnemu A. D. (1) do reprezentowania Gminy przekroczyła zakres swojego umocowania, co prowadzi do wniosku, że głosowanie za właściciela Gminę Miejską K. przez nieumocowanego pełnomocnika może skutkować nieistnieniem zaskarżonej uchwały. Sąd Najwyższy podkreślił, że udzielenie pełnomocnictwa substytucyjnego, jak i akt glosowania są jednostronną czynnością prawną, a zatem działanie bez umocowania skutkuje ich nieważnością (art. 104 k.c.), chyba że zachodzą okoliczności wymienione w zdaniu drugim art. 104 k.c.

Przedmiotowa ocena i wyrażony przez Sąd Najwyższy pogląd prawny wiąże formalnie wyłącznie w jednej z połączonych spraw tj. dotyczących uchwały nr (...)z dnia 13 lutego 2012 r. Tym niemniej, akceptując ten pogląd, wskazać należy, że przedmiotowa ocena w pełni znajduje zastosowanie także w sprawie, której przedmiotem jest roszczenie dotyczące uchwały nr (...)z dnia 19 marca 2012 r. Także bowiem na zabraniu w tym dniu, reprezentując poszczególnych właścicieli, udział wzięły te same osoby, w tym imieniem Gminy Miejskiej K. czynności podejmowała i w akcie głosowania wzięła udział A. D. (1), powołując się na pełnomocnictwo udzielone jej przez Agencję (...), przy czym przedmiotowe pełnomocnictwo zostało udzielone A. D. (1) w dniu 19 marca 2012 r. przez Agencję działającą przez Z. P. jako Wiceprezesa Zarządu i A. S. jako prokurenta. Nie zmienia to oceny, że Agencja, w świetle treści pełnomocnictwa z dnia 11 marca 1999 r., nie była umocowana do udzielania dalszych pełnomocnictw (substytucji), a w związku z tym – podobnie, jak na zebraniu mającym miejsce miesiąc wcześniej – głosowanie za właściciela Gminę Miejską K. przez nieumocowanego pełnomocnika może skutkować nieistnieniem zaskarżonej uchwały. Także zatem i w tym stanie faktycznym uzasadniona jest ocena prawna, że udzielenie pełnomocnictwa substytucyjnego, jak i akt glosowania są jednostronną czynnością prawną, a zatem działanie bez umocowania skutkuje ich nieważnością (art. 104 k.c.), chyba że zachodzą okoliczności wymienione w zdaniu drugim art. 104 k.c.

Wskazać także należy, że okoliczności faktyczne w obu sprawach, dotyczące sposobu reprezentacji Gminy Miejskiej K. na zebraniach w dniach 13 lutego 2012 r. i 19 marca 2012 r. nie budzą wątpliwości. W tym zakresie Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne. Sprowadzają się one do odnotowania treści kolejnych pełnomocnictw udzielanych przez Gminę i Agencję (...), odnotowania osób, które wzięły udział w zebraniach oraz wskazania faktów związanych z powołaniem się przez działającą imieniem Gminy A. D. (1) na oznaczone pełnomocnictwa. Wskazać także należy, że na etapie postepowania apelacyjnego, w tym po uchyleniu uprzedniego wyroku Sądu Apelacyjnego i dokonaniu przez Sąd Najwyższy oceny prawnej tego zakresu stanu faktycznego, nie ujawniono dalszych okoliczności faktycznych, jak też nie zaoferowano jakichkolwiek dowodów, które mogłyby prowadzić do dokonania odmiennej oceny prawnej.
W tym stanie rzeczy zasadne jest przyjęcie, że zarówno na zebraniu w dniu 13 lutego 2012 r., jak i na zebraniu w dniu 19 marca 2012 r., Gminę Miejską K. reprezentowała osoba nieumocowana do działania w jej imieniu. Stąd rozstrzygniecie sprawy zależało od dokonania dalszej oceny, a to w świetle treści art. 104 k.c. Zgodnie z tym przepisem, jednostronna czynność prawna dokonana w cudzym imieniu bez umocowania lub z przekroczeniem umocowania jest nieważna, jednakże gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w cudzym imieniu, zgodzi się na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania. Ewentualna konwalidacja czynności zdziałanej przez pełnomocnika bez umocowania jest zatem warunkowana zgodą osoby, wobec której pełnomocnik działa. Jednakże warunkiem przyjęcia, że taka aprobata miała miejsce niezbędne jest wykazanie, że adresat oświadczenia wiedział, że fałszywy pełnomocnik nie ma umocowania. Zgody na działanie fałszywego pełnomocnika bez umocowania można bowiem udzielić, o ile się wie, że taki pełnomocnik nie ma umocowania do działania. Ciężar wykazania tej okoliczności spoczywa na tej stronie, która twierdzi, iż przedmiotowa akceptacja miała miejsce (art. 6 k.c.) – w niniejszej sprawie na stronie pozwanej.
W rezultacie niezbędne było wyjaśnienie, czy powódka (bądź jej pełnomocnicy, działający w jej imieniu na zebraniu) znali treść spornych pełnomocnictw. O ile bowiem treść tych pełnomocnictw byłaby im znana, a ocena zakresu umocowania wynikała wyłącznie z analizy prawnej niespornej treści, istniałyby podstawy do przyjęcia, iż brak sprzeciwu wobec działania fałszywego pełnomocnika (A. D. (1)) stanowił akceptację dla dokonania przez niego aktu głosowania.
Potrzeba dokonania ustaleń skutkowała uzupełnieniem w tym zakresie postępowania dowodowego, w tym w części w związku z zasadnym zarzutem kwestionującym pominiecie dowodu z przesłuchania świadka W. O., a częściowo z urzędu - w zakresie przesłuchania świadka I. N..

Na tej podstawie Sąd Apelacyjny ustalił, ze zarówno na zebraniu z dnia 13 lutego 2012 r. jak i zebraniu z dnia 19 marca 2012 r., do protokołu zebrań przedłożono pełnomocnictwa do działania imieniem Gminy Miejskiej K., w tym pełnomocnictwa udzielone A. D. (1). Zostały one przekazane do rąk osoby prowadzącej zebranie. Dokumenty te nie były okazywane innym osobom biorącym udział w zebraniu, w tym powódce i reprezentującym ją pełnomocnikom – W. O. i radcy prawnemu I. A.. Publicznie wskazano jedynie, że są pełnomocnictwa, lecz nie odczytywano ich treści. Nikt też nie żądał okazania tych pełnomocnictw. W konsekwencji treść pełnomocnictw nie była znana powódce i jej pełnomocnikom.
W sprawie nie zostało wykazane, by wcześniej, w innych okolicznościach powódce okazano stosowne pełnomocnictwa.
W tym stanie rzeczy istniały podstawy do uznania, ze treść spornych pełnomocnictw nie była znana powódce.

W związku z tym SA stwierdza nieistnienie uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej nr (...) z dnia 13 lutego 2012 r. oraz stwierdza nieistnienie uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej z dnia 19 marca 2012 r.;
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -05-30_001
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Re: Udzielanie substytucji przez pełnomocnika

#2 Post autor: piotrusb » 31-07-2018, 11:08

Warto wspomnieć, że sprawa toczyła się przy udziale prokuratora. Zgodnie z art. 7 kpc prokurator może wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. Również art. 60 § 1 kpc mówi, że prokurator może wstąpić do postępowania w każdym jego stadium. Jednak w sprawach cywilnych dotyczących uchwał wspólnot mieszkaniowych to przypadek skrajnie rzadki.
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

irenalo
moderator
moderator
Posty: 8805
Rejestracja: 27-03-2006, 20:06

Re: Udzielanie substytucji przez pełnomocnika

#3 Post autor: irenalo » 31-07-2018, 20:05

W związku z tym SA stwierdza nieistnienie uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej nr (...) z dnia 13 lutego 2012 r. oraz stwierdza nieistnienie uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej z dnia 19 marca 2012 r.;
A orzeczenie z któregoż to roku?
z dnia 30 maja 2018 r., sygn. akt I ACa 1106/16.

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Re: Udzielanie substytucji przez pełnomocnika

#4 Post autor: piotrusb » 31-07-2018, 20:08

Jak wyżej - dokładnie sprzed miesiąca . Ale sprawa przeszła ścieżkę: Sąd Okręgowy - Sąd Apelacyjny - Sąd Najwyższy - Sąd Apelacyjny.
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”