Nie jest możliwe wydanie zaświadczenia, że lokal nie jest samodzielny

Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Nie jest możliwe wydanie zaświadczenia, że lokal nie jest samodzielny

#1 Post autor: piotrusb » 16-01-2018, 11:17

Wyrok NSA z dnia 18 października 2017 r., sygn. akt I OSK 3419/15.

Skarżąca wystąpiła do Prezydenta Miasta Katowice o wydanie zaświadczenia o braku samodzielności lokalu powstałego po zaadaptowaniu dwóch pomieszczeń na strychu. Prezydent odmówił wydania takiego zaświadczenia, a jego decyzję podtrzymało SKO, a następnie WSA w Gliwicach (wyrok z dnia 13 lipca 2015 r., sygn. akt II SA/Gl 293/15; http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/3BAF4CA74E). NSA oddalił skargę kasacyjną stwierdzając w uzasadnieniu:
W skardze kasacyjnej zarzucono naruszenie art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w zw. z art. 1, art. 25 i 26 k.p.a. poprzez jego niezastosowanie i brak stwierdzenia nieważności zaskarżonego postanowienia mimo jego oczywistej nieważności, albowiem postanowienie wydawał "organ będący współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości i to zaangażowany od wielu lat w spory sądowe na tym tle". (...) należy stwierdzić, że Sąd I instancji odniósł się do powyższej kwestii w uzasadnieniu wyroku wskazując, że brak jest podstaw do wyłączenia Prezydenta Miasta Katowice w niniejszej sprawie, w której organ potwierdza jedynie określony stan faktyczny, a nie rozstrzyga o prawach i obowiązkach innych podmiotów, a nadto organ wydający zaświadczenie nie jest stroną postępowania w przedmiocie wydania zaświadczenia. Sąd I instancji podniósł również, że wyprowadzenie wyłączenia organu samorządu terytorialnego w drodze wykładni nie znajduje podstaw prawnych, a także przykładowo wskazał, że w tych przypadkach w których ustawodawca dostrzega kolizje interesów prawnych wspólnoty samorządowej z interesem prawnym jednostki wprowadza instytucje wyłączenia organu np. w art. 124, czy art. 142 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Naczelny Sąd Administracyjny zgadza się z powyższym stanowiskiem, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi podstawa do wyłączenia Prezydenta Miasta Katowice, który równocześnie sprawuje funkcję starosty z tego powodu, że przedmiotowy lokal znajduje się w budynku, którego współwłaścicielem jest Gmina Miasto Katowice. Postępowanie w sprawie wydania zaświadczenia nie jest postępowaniem jurysdykcyjnym, a nadto w tym postepowaniu wszczętym na wniosek wnioskodawczyni, gmina nie ma przymiotu strony. Stad też ten zarzut skargi kasacyjnej jest niezasadny.

W skardze kasacyjnej podniesiono cały katalog zarzutów dotyczących naruszenia zarówno prawa materialnego jak i przepisów postępowania, zarzuty te zmierzają do wykazania, że dwa pomieszczenia w południowej części strychu przy ul. [...] nr [...] w Katowicach nazwane lokalem mieszkalnym nr [...] nie są lokalem samodzielnym, w konsekwencji czego skarżąca żąda wydania zaświadczenia stwierdzającego, że pomieszczenia te nie są lokalem samodzielnym. Jednak podstawowym przedmiotem sporu w niniejszej sprawie, który wymaga uprzedniego rozstrzygnięcia jest odpowiedź na pytanie, czy możliwe jest wydanie zaświadczenia o żądanej treści, tzn. zaświadczenia w którym stwierdzono by, że dany lokal nie jest lokalem samodzielnym. Natomiast kwestią wtórną jest samo prowadzenie postępowania, w tym postępowania dowodowego mającego wykazać, że sporny lokal nie jest lokalem samodzielnym.

Zarówno organ jak i Sąd I instancji reprezentują pogląd, że zaświadczenie wydawane jest tylko w przypadku stwierdzenia spełnienia kryteriów do uznania danego lokalu za lokal samodzielny, natomiast brak podstawy prawnej do wydania zaświadczenia, którego treścią byłoby stwierdzenie, że lokal nie jest samodzielny. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w niniejszej sprawie zgadza się z tym stanowiskiem. Uzasadniając dodatkowo powyższe stanowisko należy, w pierwszej kolejności przypomnieć ogólne zasady dotyczące postępowania w sprawie wydawania zaświadczeń, które zostało uregulowane w przepisach działu VII (art. 217 i następne) ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego. Wskazać należy, iż zaświadczeniem w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego jest urzędowe potwierdzenie w formie pisemnej obiektywnie istniejącego (aktualnie lub w przeszłości) stanu rzeczy (faktycznego lub prawnego), dokonane przez organ administracji publicznej na żądanie uprawnionej osoby. Zaświadczenie jest aktem wiedzy, a nie woli organu i nie ma charakteru prawotwórczego, nie tworzy nowej sytuacji prawnej, ani też nie kształtuje bezpośrednio stosunku prawnego, jak również nie ma charakteru interpretacyjnego (np. wykładni przepisów prawa). Organ w zaświadczeniu stwierdza jedynie, co mu jest wiadome, natomiast nie rozstrzyga żadnej sprawy. Zaświadczeniem organ potwierdza jedynie istnienie określonego stanu na podstawie posiadanych już danych, a postępowanie wyjaśniające, o jakim mowa w art. 218 § 2 k.p.a., spełnia tylko pomocniczą rolę przy ustalaniu treści zaświadczenia"; por. też wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 2010 r., sygn. akt II SA/Wr 551/10. W przeciwieństwie do decyzji administracyjnej, zaświadczenie, zważywszy na jego charakter i funkcje, nie wiąże organu i może być zawsze uchylone lub zmienione, w sytuacji gdy dojdzie do zmiany faktów lub stanu prawnego. Nie posiada więc ono waloru res iudicata, albowiem wraz ze zmianą faktów lub stanu prawnego staje się nieaktualne, co umożliwia wydanie nowego zaświadczenia odpowiadającego aktualnemu stanowi prawnemu lub faktycznemu, bez uprzedniego korygowania czy unieważnienia zaświadczenia pierwotnie wydanego. Wartość zaświadczenia oceniać należy więc w kategoriach wyrażania prawdy obiektywnej co do faktów lub prawa, co oznacza, że można zanegować jego wartość, wykazując, że potwierdza ono stan niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy. Nie może być ono jednocześnie - w przeciwieństwie do aktu administracyjnego - oceniane w kategoriach ważności rozstrzygnięcia organu. W trybie dotyczącym wydania zaświadczenia nie jest zatem dopuszczalne dokonywanie jakichkolwiek ustaleń faktycznych i ocen prawnych niewynikających z prowadzonej przez organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Przeprowadzone postępowanie wyjaśniające może dotyczyć zbadania okoliczności wynikających z posiadanych przez organ ewidencji, rejestrów i innych danych, czy też wyjaśnienia, czy dane te odnoszą się do osoby wnioskodawcy, faktów, stanu prawnego, którego poświadczenia się domaga. Postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń jest postępowaniem uproszczonym i w znacznym stopniu odformalizowanym. Przepis art. 218 § 2 k.p.a. stanowi, że organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające. Do postępowania w przedmiocie wydania zaświadczenia nie znajdują zatem zastosowania te same reguły, co do postępowań jurysdykcyjnych w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej, a w szczególności przepisy regulujące postępowanie dowodowe związane z dokonywaniem przez organ ustaleń faktycznych. W postępowaniu wyjaśniającym jedynie odpowiednio sięga się do reguł ogólnych i w zakresie niezbędnym do wydania zaświadczenia. Stąd też w postępowaniu o wydanie zaświadczenia organ nie może prowadzić postępowania dowodowego w pełnym zakresie, rozstrzygać spornych kwestii, tak jak to czyni w postępowaniu jurysdykcyjnym.

Niezależnie od ogólnych zasad dotyczących wydawania zaświadczeń uregulowanych w kodeksie postępowania administracyjnego, należy zawsze brać pod uwagę stosowne przepisy materialnoprawne, z których wynika obowiązek potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w formie zaświadczenia. To ze stosownych przepisów materialnoprawnych będzie wynikać jaki organ jest uprawniony do wydania zaświadczenia i jaka okoliczność ma być stwierdzona w formie zaświadczenia. W przypadku niniejszej sprawy jest to ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy, samodzielnym lokalem mieszkalnym, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne. Natomiast art. 2 ust 3 ustawy ma następującą treść: "Spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2, stwierdza starosta w formie zaświadczenia". Z powyższego przepisu, tj. art. 2 ust. 3 ustawy o własności lokali jednoznacznie wynika, że w formie zaświadczenia stwierdza się, że dany lokal jest samodzielny, bo zostały spełnione wymagania określone w art. 2 ust. 2. Jednym słowem treścią zaświadczenia nie może być stwierdzenie, że dany lokal nie jest samodzielny, bo na taką okoliczność ustawodawca nie przewidział wydawania zaświadczenia. Tym samym na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy starosta może wydać jedynie zaświadczenie stwierdzające spełnienie wymagań z art. 2 ust. 2 ustawy, a nie zaświadczenie o braku samodzielności lokalu. Ustalenie, czy lokal objęty wnioskiem o wydanie zaświadczenia o samodzielności lokalu będzie spełniał kryteria, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali, stanowi przedmiot postępowania wyjaśniającego, o którym mowa w art. 218 § 2 k.p.a. W przypadku gdy spełnione zostaną kryteria, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali organ wyda zaświadczenie, zaś w przypadku gdy kryteria nie są spełnione organ w formie postanowienia odmówi wydania zaświadczenia o samodzielności lokali. W niniejszej sprawie przedmiotem wniosku było wydanie zaświadczenia stwierdzającego brak samodzielności lokalu, a z uwagi na treść art. 2 ust. 3 ustawy, zasadnie zostało wydane postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia o żądanej treści, albowiem art. 2 ust. 3 ustawy nie pozwala na wydanie zaświadczenia o treści żądanej przez wnioskodawcę, czyli o niesamodzielności lokalu. Takie stanowisko jest powszechnie reprezentowane zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie, a powoływany w skardze kasacyjnej wyrok NSA z dnia 10 września 2010 r., sygn. akt II OSK 1367/09 jest jedynym, w którym prezentowane jest odmienne stanowisko, a z którym nie zgadza się skład orzekający w niniejszej sprawie, z uwagi na jednoznaczną treść art. 2 ust. 3 ustawy o własności lokali. W takich okolicznościach, skoro nie jest możliwe żądanie wydania zaświadczenia, którego treścią byłoby stwierdzenie, że dany lokal nie jest lokalem samodzielnym, to bezprzedmiotowe są zarzuty skargi kasacyjnej zarówno te dotyczące naruszenia prawa materialnego jak i przepisów postępowania, za pomocą których skarżąca kasacyjnie dąży do wykazania, że przedmiotowy lokal nie jest lokalem samodzielnym. Niezasadne są zatem stwierdzenia, że Sąd I instancji pominął szereg przepisów, które miałyby istotny wpływ na wynik sprawy takich jak: przepisy prawa budowlanego, kodeksu cywilnego, rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a także nie odniósł się do kwestii poprawności uznania pomieszczeń strychowych za lokal mieszkalny, a jedyną kwestią którą się zajął był fakt, czy organ mógł wydać zaświadczenie o określonej żądanej przez stronę treści. Jak wskazano bowiem wcześniej zagadnieniem pierwszoplanowym, podstawowym, które wymagało rozstrzygnięcia było właśnie ustalenie, czy w obowiązującym stanie prawnym dopuszczalne jest wydanie zaświadczenia, którego treścią byłoby stwierdzenie, że dany lokal nie jest lokalem samodzielnym i dlatego prawidłowo postąpił Sąd I instancji rozważając to zagadnienie, a skoro wynikiem tych rozważań było stanowisko, iż organ nie mógł wydać zaświadczenia o żądanej treści, to wszelkie dalsze ustalenia co do braku samodzielności lokalu stały się bezprzedmiotowe.
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/708267F92D
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów administracyjnych”