Zarachowanie wpłat, przedawnienie należności

[piotrusb]

Wyrok Sądu Rejonowego w Ciechanowie z 21 grudnia 2015 r., sygn. akt I C 304/14.

W zasadzie o sposobie zarachowania wpłaty na poczet długu decyduje wola dłużnika, wyrażona przy zapłacie w sytuacji, gdy ma kilka długów wobec tego samego wierzyciela. Może on w takiej sytuacji, spełniając świadczenie, wskazać, który z długów przez swoje świadczenia zamierza zaspokoić. Wola dłużnika zaliczenia spełnionego świadczenia na poczet określonych długów może być określona w dowolny sposób, a jej interpretacja podlega zasadom określonym w art. 65 § 1 k.c. W szczególności o zamiarze dłużnika może świadczyć także wysokość spełnionego świadczenia. W przypadku spełnienia świadczenia odpowiadającemu wysokością jednemu z dwóch świadczeń głównych można domniemywać – wobec braku innych okoliczności – że zamiarem dłużnika było zaspokojenie tego długu, który wysokością odpowiada spełnionemu świadczeniu (F. Zoll (w:) System prawa prywatnego, t. 6, Suplement, s. 46; wyrok SN z dnia 16 lutego 2012 r., IV CSK 233/11). Dłużnik, o ile w ramach zaspokajanego długu nie występują zaległe należności uboczne (np. odsetki) czy zalegające świadczenia główne, nie jest ograniczony w zakresie dokonanego wyboru (F. Zoll (w:) System prawa prywatnego, t. 6, Suplement, 2010, s. 44). Prawo dłużnika jest tamowane uprawnieniami wierzyciela, który ma prawo zaspokojenia z tego, co przypada na rachunek danego długu, przede wszystkim zaległych należności ubocznych (np. koszty postępowania) oraz zalegających świadczeń głównych (np. zaległe raty czynszu). W stosunku do sposobu zarachowania dokonanego przez wierzyciela dłużnikowi nie przysługuje prawo sprzeciwu. Głównym motywem przyznania wierzycielowi przywileju modyfikowania oczekiwanego przez dłużnika sposobu zarachowania wpłat jest wzgląd na okoliczność, że świadczenia, co do których wierzycielowi przyznano prawo decydowania o sposobie zarachowania, przedawniają się w krótszym czasie niż świadczenia główne. W sytuacji gdy ani dłużnik, ani wierzyciel nie złożyli właściwych oświadczeń i nie skorzystali z uprawnień, w które przepis ich wyposaża, to spełnione przez dłużnika świadczenie zalicza się na poczet długu wymagalnego. Natomiast wtedy, kiedy jest kilka długów wymagalnych, na poczet długu najdawniej wymagalnego. O tym, że dług jest najdawniej wymagalny, decyduje data powstania długu, a nie termin jego zapłaty (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2002 r., I CKN 1331/00).

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że skoro pozwani przelewając kwotę 504,90 zł nie wskazali czego dotyczy wpłata, powód miał prawo do zarachowania wpłaty na należność najdawniej wymagalną. Tym samym doszło do zmniejszenia należności z faktury z dnia 3 listopada 2010r. do kwoty 33,84 zł.

Pozwani podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia odnośnie należności z faktury z 3 listopada 2010r.. Jednakże zarzut przedawnienia roszczenia okazał się chybiony.

Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Ponieważ w niniejszej sprawie opłaty miały charakter okresowy, ma zastosowanie trzyletni termin przedawnienia.

Zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 120 § 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Roszczenie staje się wymagalne wówczas, kiedy wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu (orzeczenie Sądu Najwyższego z 12 lutego 1991 r., III CRN 500/90). Ustawa nie definiuje wprawdzie pojęcia wymagalności, w doktrynie przyjmuje się jednak zgodnie, że należy przez wymagalność rozumieć stan, w którym wierzyciel ma prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Jest to stan potencjalny o charakterze obiektywnym, którego początek następuje w chwili, gdy wierzytelność zostaje uaktywniona.

W fakturze z dnia 3 listopada 2010 r. termin wymagalności roszczenia został określony na dzień 10 listopada 2010 r. Tym samym należność z tej faktury była wymagalna od 10 listopada 2010r. i przy uwzględnieniu 3 letniego okresu przedawnienia roszczenia, dopiero od 11 listopada 2013 r. stawało się roszczenie przedawnione. W niniejszej sprawie nie doszło do przedawnienia tego roszczenia, gdyż w dniu 7 listopada 2013r. (data stempla pocztowego na kopercie z pozwem) powód skierował do Sądu pozew z żądaniem zapłaty, co spowodowało przerwanie biegu przedawnienia.

W myśl art. 123. § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Jako przykład czynności procesowych, przerywających bieg przedawnienia, wskazuje się m.in. złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności sądowemu lub pozasądowemu tytułowi egzekucyjnemu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 276/04).

Skoro powód złożył pozew, to tym samym doszło do przerwania biegu przedawnienia i przedawnienie należy liczyć ponownie od tego dnia, zgodnie z art. 124. § 1 k.c., który przewiduje, ze po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.

Zgodnie z art. 112 k.c. termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.

W niniejszej sprawie pozew został złożony w dniu 7 listopada 2013 r. , co zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 k.p.c. przerwało bieg terminu przedawnienia, a mając na uwadze art. 112 k.c, pozew złożony został w dniu, gdy jeszcze mogło być dochodzone roszczenie na drodze sądowej. Zarzut przedawnienia roszczenia okazał się zatem chybiony.

http://orzeczenia.ciechanow.sr.gov.pl/c ... -01-07_001

[napad]

Czyli ,jeżeli właściciel nie płaci zaliczek powiedzmy przez 4 lata to pierwszy rok mu się przedawnia i nie musi już spłacać tego roku?Czy dobrze zrozumiałem?

[piotrusb]

Bieg przedawnienia przerywa złożenie pozwu. Wierzyciel może teoretycznie dochodzić należności za cały okres, bowiem przedawnienie nie jest automatyczne - dłużnik musi je podnieść przed sądem.

W odniesieniu do zaliczek z tytułu kosztów lokalowych i kosztów zarządu NW część sądów przyjmuje trzyletni termin przedawnienia uznając zaliczki za świadczenia okresowe, część - termin dziesięcioletni uważając (moim zdaniem słusznie), że zaliczki nie są świadczeniem okresowym.

[napad]

Czyli jeżeli dłużnik zakwestionuje pozew odwołując się do 3 letniego przedawnienia to sąd weźmie pod rozwagę tylko ostatnie 3 lata długu.?

[piotrusb]

Niekoniecznie.

Jedna kwestia - jeśli dłużnik nie podniesie zarzutu przedawnienia, to sąd może orzec spłatę wierzytelności za cały okres, w którym ona powstała. Zgodnie z art. 117 § 2 zd. 1 kc:

Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Dłużnik musi poinformować wierzyciela (np. w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty lub pozew), że dług jest przedawniony na mocy art. 118 kc i że na mocy art. 117 kc dłużnik uchyla się od jego spłacania. Jeżeli dłużnik spłaci dług, a po czasie zorientuje się, ze zrobił to pomimo upływu terminu przedawnienia, to nie może żądać zwrotu pieniędzy.

Druga kwestia, to termin przedawnienia. Zgodnie z art. 118 kc:

Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata

I teraz - niektóre sądy (ostatnio większość) uznają zaliczki za świadczenie okresowe i orzekają 3-letni termin przedawnienia; inne - przeciwnie - uznają zaliczki za świadczenie nieokresowe, w związku z czym orzekają 10-letni termin przedawnienia.

[irenalo]

To, że niektóre sądy bez zastanowienia uznają zaliczki na utrzymywanie lokalu i NW za świadczenie okresowe nie oznacza , że to jest świadcznei okresowe. Zaliczka miesięczna nie jest czynszem.
Jednak nie można czekać kilka lat i dopiero ściągać długi, bo można trafić na sędziego, który przepisze bez zastanowienia orzeczenie kolegi dotyczące czynszu. Zaliczka to nie czynsz.