Prawo do fotografowania dokumentów spółdzielni

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Prawo do fotografowania dokumentów spółdzielni

#1 Post autor: piotrusb » 12-10-2015, 17:24

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 lipca 2015 r., sygn. akt I ACa 262/15.

Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej podjęła uchwałę w sprawie „Regulaminu udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalania opłat za ich wydawania”. W § 2 ust. 1 Regulaminu wskazano, że członek spółdzielni ma prawo otrzymania dokumentów, po złożeniu pisemnego wniosku do Zarządu Spółdzielni: odpisu statutu i regulaminów, kopii uchwał organów spółdzielni z wyłączeniem spraw indywidualnych członków oraz pracowników spółdzielni, kopii protokołów obrad organów spółdzielni – z wyłączeniem spraw indywidualnych członków, kopii protokołów lustracji, kopii rocznych sprawozdań finansowych oraz kopii faktur i umów zawieranych przez Spółdzielnię z osobami trzecimi. W § 2 ust. 3 dodano, że zabrania się fotografowania, skanowania i zapisywania w inny sposób przeglądanych dokumentów. W § 3 Regulaminu określono, że odpisy statutu Spółdzielni i regulaminów wydawane są członkom Spółdzielni nieodpłatnie w jednym egzemplarzu, ale kolejne wydanie tych samych dokumentów jest odpłatne.

Sąd Apelacyjny rozpatrujący odwołanie od orzeczenia Sądu Okręgowego, zdaniem którego przedmiotowy Regulamin nie jest sprzeczny z art. 8(1) ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, gdyż nie ogranicza powodowi swobody w zapoznawaniu się z dokumentami Spółdzielni, stwierdził:
....poważne wątpliwości budzi treść § 2 ust. 3 i 4 powołanego Regulaminu, z których wynika zakaz fotografowania, skanowania i zapisywania w inny sposób przeglądanych dokumentów oraz sankcja w przypadku naruszenia tego zakazu w postaci odmowy udostępnienia dokumentów określonych w § 11 obowiązującego statutu i zawiadomienia odpowiednich organów ścigania o nielegalnym wykradaniu danych zastrzeżonych do ujawnienia odpowiednimi przepisami.

Tymczasem z art. 18 § 2 ust. 3 Pr. Spółdz. wynika min. prawo członka do zaznajomienia się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów spółdzielni, protokołami lustracji, sprawozdaniami finansowymi, umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi, z zastrzeżeniem, że w przypadku spółdzielni mieszkaniowej członek spółdzielni ma nadto prawo otrzymania nie tylko odpisu statutu i regulaminu, ale także kopii uchwał organów spółdzielni i protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, prawo członka spółdzielni do zaznajamiania się z wymienionymi w tym przepisie dokumentami spółdzielni oznacza prawo do poznania treści tych dokumentów, a nie tylko wglądu do nich, czy zobaczenia ich na własne oczy. Jeżeli zatem poznanie treści dokumentów, w przypadku konkretnego członka spółdzielni wymaga nie tylko pobieżnego ich przeczytania, ale także wykonania samodzielnego odpisu – własnoręcznie lub w formie fotokopii (oczywiście w biurze spółdzielni) na własny koszt, to brak jest jakiegokolwiek racjonalnego powodu, aby taką formę zaznajomienia się z dokumentami uznać za sprzeczną z prawem lub z innych względów niedopuszczalną. W tym kontekście nie jest trafny argument Sądu Okręgowego, że przepisy ustaw spółdzielczych nie dopuszczają „czytania” dokumentów aparatem cyfrowym, czy też nie przewidują możliwości samodzielnego sporządzenia odpisów. Istotne jest bowiem, że takich czynności wprost nie zakazują, a zgodnie z fundamentalną regułą państwa prawa „co nie jest zakazane, to jest dozwolone”. Prawidłowa zatem wykładnia art. 18 § 2 ust. 3 Pr. Spółdz. prowadzi do wniosku, że na jego podstawie członek spółdzielni może w celu zaznajomienia się z dokumentami sporządzić ich fotokopie lub własnoręczne odpisy.

Zabezpieczeniu praw osób trzecich i samej spółdzielni służy art. 18 § 3 Pr. Spółdz., zgodnie z którym spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek spółdzielni wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi spółdzielni znaczną szkodę. W literaturze i orzecznictwie dominuje pogląd, że przyznanie członkom prawa do otrzymywania wszelkich umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi może w niektórych wypadkach naruszać prawa tych kontrahentów spółdzielni, i dotyczy to także spółdzielczości mieszkaniowej, w związku z czym do tych członków stosuje się art. 18 § 3 Pr. Spółdz. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2010 r.).

Przechodząc zaś do drugiej z wyżej wymienionej kwestii, należy zauważyć, że z treści art. 1(1) u.s.m. wynika jednoznaczna zasada, że spółdzielnia mieszkaniowa nie ma prawa zarabiać na swoich członkach, a jeżeli pobiera opłaty, to musi wykazać, że taki rzeczywiście koszt ponosi. W art. 8(1) ust. 3 u.s.m. wprost przewidziano, że członek spółdzielni wnioskujący o otrzymanie dokumentów ponosi wyłączne koszty ich sporządzenia, a więc nie może być mowy o jakimkolwiek dochodzie spółdzielni z tej czynności.

W § 8 (...) ustalono cennik za sporządzanie kopii dokumentów, w którym bez potrzeby przeprowadzenia złożonych analiz, widoczny jest zastanawiająco wysoki koszt przygotowania pierwszej strony kopii dokumentów archiwalnych w wysokości 13,44 zł i pierwszej strony kopii dokumentów roku bieżącego w wysokości 7,44 zł.

Na gruncie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych orzecznictwo wypracowało pewne zasady rozstrzygania sporów z tytułu opłat między spółdzielnią a jej członkami. Przyjęto m.in. zasadę maksymalnego powiązania wysokości opłat z rzeczywistą wysokością wydatków ponoszonych przez spółdzielnię na daną usługę wykonaną na rzecz spółdzielcy, a nadto, że niezależnie od konfiguracji procesowej w konkretnej sprawie, to na spółdzielni spoczywa ciężar wykazania prawidłowości ustalenia żądanej od członka należności.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, pozwana temu obowiązkowi nie podołała, lakonicznie tylko uzasadniając wysokość ustalonych z tego tytułu opłat. Przede wszystkim zaś nie wydaje się uzasadnione uwzględnienie w wysokości tych opłat wynagrodzenia pracowników spółdzielni, którzy czynności te co do zasady winni wykonywać w ramach obowiązków służbowych, gdyż nie świadczyli usług na rzecz podmiotów trzecich, ale wykonywali czynności zmierzające do realizacji prawem przewidzianych uprawnień członków spółdzielni. W żaden sposób nie zostało tez wykazane w niniejszej sprawie, że pracownicy spółdzielni zmuszeni byli wykonywać te czynności poza godzinami pracy i za dodatkowym wynagrodzeniem.

Dlatego też § 8 Regulaminu należało ocenić jako sprzeczny z powołanymi przepisami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
http://orzeczenia.bialystok.sa.gov.pl/c ... -07-30_002
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”