Czy pełnomocnik na zebranie może ustanowić pełnomocnika

[piotrusb]

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 listopada 2014 r., sygn. akt I ACa 1060/14.

Powódka jest członkiem Wspólnoty jako właścicielka lokalu mieszkalnego. Poza tym, w sieni budynku prowadzi, od początku lat dziewięćdziesiątych poprzedniego wieku, punkt handlowy o powierzchni 5, 2 m. kw., zajmujący część powierzchni nieruchomości wspólnej, dochody z którego stanowią jej jedynie źródło utrzymania. Wspólnota podjęła uchwałę o likwidacji punktu. Jednak zdaniem powódki uchwała ta nie istnieje bowiem w głosowaniu nad nią nie brał udziału współwłaściciel legitymujący się największym (ponad 60%) udziałem w nieruchomości - Gmina Miejska K. Z treści protokołu z przebiegu zebrania oraz aktu głosowania wynika, że za reprezentanta większościowego współwłaściciela podawała się Agencja (...) SA, za którą głosowała radca prawny, tym nie mniej umocowanie to, na jakie się wówczas powołała, nie było, zdaiem powodki, skuteczne. Gmina bowiem w ramach pełnomocnictwa udzielonego Agencji nie udzieliła swojej reprezentantce uprawnienia do udzielania dalszych pełnomocnictw podmiotom trzecim. W konsekwencji głos oddany za uchwałą przez radcę prawnego nie może być uznany za oddany w imieniu i ze skutkiem prawnym dla Gminy Miejskiej K. Glosująca była pełnomocnikiem Agencji (...) SA , która nie będąc współwłaścicielem nieruchomości nie miała tytułu do udziału w głosowaniu.

Sąd Okręgowy oddalił powództwo, a Sąd Apelacyjny wyrok ten podtrzymał stwierdzając w uzasadnieniu:

Nie ma racji apelująca zarzucając wadliwe zastosowanie przez Sąd Okręgowy normy art. 106 kc

Zgodnie z jego brzmieniem pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, z ustawy lub ze stosunku prawnego, będącego podstawą pełnomocnictwa.

Mimo, że brzmienie tego przepisu, a w szczególności użycie przez ustawodawcę określenia „tylko wtedy gdy", odnosząc je do kompetencji pełnomocnika w zakresie ustanawiania dalszych pełnomocników wskazywałoby, że należy je wykładać ściśle, upatrując jej wyłącznie trzech źródłach /podstawach/ wskazanych w tej normie, to należy odnotować, że literaturze przedmiotu pojawiły się zarówno restryktywne jak i bardziej liberalne jego interpretacje. Por. dla przykładu stanowisko S. Rudnickiego w komentarzu do kodeksu cywilnego s. 415 , Wydawnictwo Lexis Nexis 2005 oraz bardziej liberalny pogląd B. Gawlika w Systemie Prawa Cywilnego, pierwotne opracowanie S. Grzybowskiego s. 779 oraz stanowisko M. Pazdana w Komentarz do kc pod red. K. Pietrzykowskiego , Wydawnictwo CH Beck 2013, zgodnie z którymi uprawnienie do powoływania dalszych pełnomocników przez ustanowionego może wynikać także pośrednio z treści pełnomocnictwa zasadniczego, na podstawie którego działa on sam.
Wykładnia treści tegoż musi być przy tym ostrożna dla zachowania reguły wzajemnego zaufania, na którym, przede wszystkim, opiera się stosunek pełnomocnictwa.

Nie zajmując stanowiska w sporze doktrynalnym, co nie jest rzeczą Sądu rozstrzygającego spór, Sąd II instancji stoi na stanowisku, że wykładnia pełnomocnictwa dla Agencji (...) SA, jakim jest uchwała Zarządu Miasta uprawnia, jak trafnie przyjął to Sąd niższej instancji, a wbrew zarzutowi apelacyjnemu naruszenia art. 65 §1 kc, pogląd, zgodnie z którym daje ono uprawnienie dla Agencji, ściślej jej organom przez które realizuje ona swoje kompetencje, do udzielania dalszych pełnomocnictw wybranym przez zarząd osobom, które mogą działać w zakresie nie przekraczającym kompetencji pełnomocnika głównego na rzecz i ze skutkiem dla reprezentowanej Gminy.

Uchwała Zarządu Miasta jest, gdy chodzi o zakres wynikającego z niej pełnomocnictwa dla Agencji tak szeroka, dotycząc wszystkich czynności związanych z wykonywaniem uprawnień umocowującej Gminy, wynikających z prawa współwłasności, że mieści się w nim także ustanawianie dla realizacji tych czynności także innych /dalszych/ pełnomocników.

Za tego rodzaju interpretacją aktu pełnomocnictwa przemawia także i to Gminę z Agencją łączy umowa, na podstawie której użytkuje ona te udziały, co tym bardziej przekonuje o szerokim zakresie stosunku zaufania pomiędzy organami obu podmiotów . Ta okoliczność tym bardziej wzmacnia pogląd , iż tego rodzaju interpretacja treści pełnomocnictwa , jakiej dokonał Sąd I instancji jest - na tle ustalonych w sprawie faktów - poprawna nie pozostając w sprzeczności z regułą wzajemnego zaufania pomiędzy mandatem i mandatariuszem i nie przekraczając jego granic, ukształtowanych w oparciu o dotychczasowe, długoletnie relacje powstałe na tle korzystania z tego składnika majątku miejskiego.

Nawet gdyby przyjąć, za którą Sąd II instancji nie opowiada się, bardziej restryktywną wykładnię normy art. 106 kc, którą postuluje w stawianym zarzucie apelująca, to przeciwko podzieleniu jej oraz uwzględnieniu wniosku środka odwoławczego o zreformowanie orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej przemawia także treść kolejnego aktu pełnomocnictwa, udzielonego w imieniu Gminy przez Prezydenta Miasta, dla prezesa zarządu Agencji (...), do reprezentacji w sprawach określonych w tym akcie, na czas sprawowania przez umocowanego funkcji w zarządzie spółki.
Określony w tym dokumencie zakres umocowania też jest bardzo szeroki, bez wątpliwości uprawniający do reprezentacji Gminy przy podejmowaniu czynności określonych w ustawie z 24 czerwca 1994r o własności i lokali w tym, co zdaje się być oczywiste, takich jak głosowanie nad uchwałami Wspólnoty Mieszkaniowej, a także, co szczególnie istotne dla omawianego zagadnienia, upoważniający do udzielania przez umocowanego pełnomocnictw substytucyjnych.

W oparciu o ten akt prezes zarządu Agencji (...) mógł zatem, skutecznie, udzielić pełnomocnictwa substytucyjnego radcy prawnemu aby głosowała w sposób ważny i wywołujący skutek bezpośrednio dla większościowego współwłaściciela nieruchomości na zebraniu nad uchwałą Wspólnoty, której powódka nietrafnie zarzuca nieistnienie.

http://www.orzeczenia.ms.gov.pl/content ... -11-13_001