Stwierdzenie nieważności uchwały po terminie jej zaskarżenia

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Stwierdzenie nieważności uchwały po terminie jej zaskarżenia

#1 Post autor: piotrusb » 02-02-2015, 14:16

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30 października 2014 r., sygn. akt I ACa 444/14.

Dwaj właściciele lokali zaskarżyli, ale już po upływie ustawowego sześciotygodniowego terminu, uchwałę wspólnoty ustalającą kwoty zaliczki na ochronę nieruchomości wspólnej nie od udziału, a od lokalu.
Sąd Okręgowy na podstawie art. 189 kpc w zw. z art. 12 ust. 2 oraz 14 pkt. 2 uwl stwierdził nieważność uchwały, a sąd apelacyjny wyrok ten utrzymał w mocy przedstawiając w uzasadnieniu obszerną analizę zagadnienia:
...rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy w przypadku sprzeczności uchwały z przepisami prawa właściciel lokalu może ją zaskarżyć do sądu jedynie w trybie art. 25 ustawy o własności lokali, czy też niezależnie od tego uregulowania może wystąpić z powództwem o ustalenie nieważności uchwały na podstawie art. 58 § 1 kc (art. 189 kpc). W myśl art. 58 § 1 kc czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, jest nieważna, chyba że właściwy przepis powoduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Sprzeczność z ustawą oznacza sprzeczność z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa zawartymi w aktach prawnych rangi ustawowej. Nieważność, o której mowa w art. 58 § 1 kc jest nieważnością bezwzględną, co oznacza że czynność prawna nie wywołuje żadnych skutków w sferze cywilnoprawnej i istnieje od początku dokonania czynności (ex tunc). Może powołać się na nią każdy, kto ma w tym interes prawny, jak również może dochodzić ustalenia nieważności czynności prawnej na drodze sądowej na podstawie art. 189 kpc. Nie każda jednak sprzeczność czynności prawnej z ustawą powoduje jej nieważność bezwzględną. Zgodnie bowiem z art. 58 § 1 kc in fine sytuacja taka nie zachodzi, jeżeli właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż w miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nie powinno też budzić wątpliwości, że „inny skutek” w rozumieniu art. 58 § 1 kc, to nie tylko wejście w miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej odpowiednich przepisów ustawy ale także zastosowanie do tych postanowień łagodniejszego skutku niż nieważność bezwzględna tj. nieważności względnej lub bezskuteczności.

W myśl tego przepisu właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z przepisami prawa, a zatem także w razie sprzeczności z ustawą – o czym stanowi art. 58 § 1 kc. Pojęcie „niezgodności z przepisami prawa” obejmuje bowiem pojęcie „sprzeczności z ustawą”. Zatem w sytuacji gdy uchwała wspólnoty mieszkaniowej jest sprzeczna z przepisami ustawy (w tym bezwzględnie obowiązującymi przepisami ustawy o własności lokali), właściciel lokalu może wystąpić z powództwem z art. 25 ust. 1 ustawy, w którym zawiera się także powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały. W świetle art. 25 ust. 1 uchwały sprzeczne z ustawą nie są więc bezwzględnie nieważne, lecz podlegają unieważnieniu przez Sąd, o ile zostaną we właściwym czasie zaskarżone przez uprawnione do tego podmioty. Ustawodawca zastosował zatem wobec uchwał wspólnoty mieszkaniowej sprzecznych z ustawą łagodniejszy skutek niż nieważność bezwzględna w postaci nieważności względnej (tzw. wzruszalnej), której istota polega na tym, że mimo swej wadliwości uchwała obowiązuje dopóty dopóki sąd wyrokiem konstytutywnym nie orzeknie o jej nieważności.

Wskazać należy, że stosownie do art. 25 ust. 1 i 1a ustawy o własności lokali, uchwała niezgodna z przepisami prawa, z umową właścicieli lub naruszająca interes prawny właściciela, może być przez niego zaskarżona w 6 tygodniowym terminie zawitym, którego upływ, co do zasady, skutkuje oddaleniem powództwa (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 16 kwietnia 2013 r., sygn. akt I ACa 1409/2012). Art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali co do zasady wyłącza więc, z zastrzeżeniem dotyczącym szczególnych i rażących przypadków, możliwość zastosowania art. 58 kc, zgodnie z którym nieważne są czynności prawne sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego. Zastosowanie art. 189 kpc w zw. z art. 58 kc może bowiem mieć miejsce tylko w sytuacjach szczególnych i nie może być wprost postrzegane jako „alternatywa” dla powództwa z art. 25 ustawy o własności lokali (por. stanowisko Sądu Apelacyjnego w Szczecinie zawarte w wyroku z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt I ACa 634/2013).

Interes prawny w rozumieniu art. 189 kpc jest warunkiem umożliwiającym dalsze badanie przez Sąd istnienia lub nieistnienia ustalonego prawa lub stosunku prawnego. Interes prawny dotyczy szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych. Przyjmuje się, że powód ma interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie, gdy wyrok wydany w wyniku uwzględnienia powództwa zakończy istniejący spór lub pozwoli na uniknięcie sporu mogącego wyniknąć w przyszłości. Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie ukształtowany jest pogląd, że interes prawny w rozumieniu art. 189 kpc z reguły nie zachodzi wtedy, gdy osoba zainteresowana może w innym procesie, np. o świadczenie, o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego, a nawet w drodze orzeczenia o charakterze deklaratywnym, osiągnąć w pełni ochronę swych praw (uzasadnienie wyroku SN z 4 stycznia 2008r., III CSK 204/07; uzasadnienie wyroku SN z 27 stycznia 2004r., sygn. akt II CK 387/02; wyrok Sądu Najwyższego z 29 lutego 1972r., sygn. akt I CR 388/71). (...)

Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o własności lokali współwłaściciele lokali partycypują w ponoszeniu wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej w sposób proporcjonalny do przypadających im udziałów. Oznacza to, iż przyjęcie „modelu”, w którym mimo braku ku temu jakichkolwiek obiektywnych przesłanek wszyscy współwłaściciele ponoszą w jednakowym (niezależnym od wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej) stopniu ciężar kosztów ochrony nieruchomości jest sprzeczne z art. 12 powołanej ustawy. Skarżący (wspólnota - piotrusb) błędnie również odczytuje stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w powołanym w apelacji wyroku z 20 czerwca 1997r., sygn. II CKN 226/97). W przytoczonym rozstrzygnięciu Sąd Najwyższy zajął stanowisko, zgodnie z którym art. 12 ust. 2 ustawy o własności lokali dopuszcza możliwość wprowadzenia niejednorodnych stawek obciążających współwłaścicieli lokali, gdy mogą zaistnieć okoliczności, w których dopiero wprowadzenia stosownego zróżnicowania w wysokości ponoszonych wydatków związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej będzie stanowiło realizację zasady równych praw i obowiązków współwłaścicieli. Pogląd ten Sąd Najwyższy uzasadnił m.in. treścią art. 12 ust. 3 ustawy, który w sposób wyraźny wskazuje, iż zebranie właścicieli lokali może przyjąć, iż właściciele lokali użytkowych będą w większym stopniu, niż wynikającym z ich udziału w elementach wspólnych budynku, partycypowali w kosztach utrzymania nieruchomości wspólnej, gdyż niejednokrotnie z funkcjonowaniem tej kategorii lokali łączy się potrzeba ponoszenia większych wydatków. Nie godzi się bowiem, aby dodatkowymi kosztami obciążać tych współwłaścicieli, którzy w żaden sposób nie przyczynili się do ich wygenerowania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 5 czerwca 2013 r., sygn. akt I ACa 106/2013) Konstatując odejście od ogólnej reguły wyrażonej w art. 12 ustawy, będzie możliwe jeżeli przemawiają za tym obiektywnie istniejące względy i kiedy przyjęcie „zasadniczego” modelu partycypacji współwłaścicieli w kosztach utrzymania nieruchomości będzie sprzeczne z zasadą równości. Odstąpienie zatem od ogólnych zasad na rzecz „modelu” polegającego na ponoszeniu przez wszystkich właścicieli lokali jednakowych opłat liczonych „od lokalu”, mimo braku ku temu usprawiedliwionych, podstaw odbywa się z pokrzywdzeniem właścicieli mniejszych lokali. Przedmiotowa uchwała w ewidentny sposób pozostaje zatem w sprzeczności z przepisami ustawy o własności lokali, co uzasadnia stwierdzenie jej nieważności w oparciu o art. 58 § 1 kc.
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -10-30_001
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”