Do wspólnot stosuje się zapisy ustawy o rachunkowości, ale w bardzo ograniczonym zakresie

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Do wspólnot stosuje się zapisy ustawy o rachunkowości, ale w bardzo ograniczonym zakresie

#1 Post autor: piotrusb » 05-01-2023, 10:39

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 października 2022 r., sygn. akt V ACa 115/22.
Celem uchwały zatwierdzającej sprawozdanie zarządu z działalności (w tym sprawozdanie finansowe) jest stwierdzenie przez członków wspólnoty prawidłowości i zgodności z prawem działania zarządu. Kwestią zasadniczą przy ocenie uchwały o udzieleniu zarządowi absolutorium jest zatem zbadanie czy członkowie wspólnoty mieli dostateczną podstawę faktyczną do udzielenia zarządowi skwitowania z wykonania obowiązków za okres sprawozdawczy. (...)

W orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2016 r., I CSK 791/15 i z dnia 19 marca 2021 r., I CSKP 45/21 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 2019 r., I CSK 531/18) oraz sądów powszechnych (por. wyroki: Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 lutego 2015 r., I ACa 700/14 i z dnia 28 czerwca 2018 r., I ACa 11/18; Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 lipca 2017 r., VI ACa 681/16, z dnia 4 maja 2018 r., VI ACa 1450/16 i z dnia 28 października 2021 r., V ACa 403/21, Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 marca 2015 r., I ACa 1330/14, Sadu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 października 2018 r., I ACa 165/18; Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2013 r., I ACa 1171/12, Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 lutego 2018 r., V ACa 13/17), dominuje stanowisko (podzielane przez Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym apelację), że do wspólnot mieszkaniowych jako jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, którym przyznano zdolność prawną (art. 33 1 § 1 k.c. w zw. z art. 6 zd. 2 u.w.l.), stosuje się przepisy ustawy o rachunkowości, jednak w bardzo ograniczonym zakresie, uwzględniającym specyfikę prowadzonej przez nie działalności (art. 2 ust. 1 pkt 5 u.r. w zw. z art. 29 ust. 1 u.w.l.). Wspólnota nie ma zatem obowiązku sporządzania rocznego sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, nie ulega jednak wątpliwości, że musi ono spełniać podstawowe kryteria stosowane przy ocenie dokumentów o podobnym charakterze, koniecznych do uznania go za poprawne merytorycznie. Powinno zatem zawierać podstawowe informacje o jej sytuacji finansowej przygotowane w oparciu o ograniczoną ewidencję pozaksięgową kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczanych na pokrycie tych kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej np. pożytków (art. 29 ust. 1 u.w.l.). Przy jego sporządzaniu należy stosować zasadę ciągłości bilansowej, skoro ma ona na celu zapewnienie minimalnego standardu rachunkowego służącego przejrzystości finansów Wspólnoty (art. 5 ust. 1 u.r.).

Przepisy ustawy o własności lokali nie określają formy, w jakiej ma nastąpić złożenie przez zarząd sprawozdania. Rację ma Sąd Okręgowy, a jego stanowisko znajduje potwierdzenie w poglądach judykatury (por. wyroki: Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2013 r., I ACa 1171/12 i Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 lipca 2017 r.VI ACa 681/16), że przy składaniu sprawozdań zarządu wspólnoty mieszkaniowej za rok gospodarczy nie obowiązuje formalizm, charakterystyczny dla tego rodzaju dokumentów opracowywanych przez większe podmioty gospodarcze, nie ma zatem przeszkód, aby sprawozdanie takie zostało przedstawione na zabraniu ustnie przez jednego z członków zarządu czy nawet osobę przez zarząd upoważnioną – istotne jest tylko, aby zarząd wyraził w każdy dostępny sposób wolę uznania sporządzonego dokumentu za własny (por. wyroki: Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2013 r., I ACa 1171/12 i Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 lipca 2017 r.VI ACa 681/16).

Członkowie Zarządu Wspólnoty byli obecni na zebraniu w dniu 19 marca 2019 r., podczas którego sprawozdanie zostało „omówione przez zarządcę” w obecności członków zarządu L. P. i J. R. (2), a także byłego członka Zarządu Wspólnoty (pełniącego funkcję w 2018 r.) J. B.. Zachowanie tych osób podczas zebrania świadczy o tym, że uznawały one sprawozdanie za własne (nie wyrażały żadnych uwag dotyczących treści sprawozdania, ani nawet nie sugerowały, że go nie aprobują), a brak opatrzenia tego dokumentu ich podpisami wynikał z informacji przedstawionej przez Przewodniczącego Zebrania, który uznał to za zbędne, w sytuacji gdy miało podlegać zatwierdzeniu przez właścicieli lokali. W tych okolicznościach nie można interpretować zaniechania złożenia przez członków Zarządu Wspólnoty podpisu na sprawozdaniu przed podjęciem zaskarżonej uchwały (przy uwzględnieniu faktu, iż dokonali tego później, tj. przed doręczeniem właścicielom lokalu zawiadomienia o treści podjętych uchwał nr (...) i nr (...)), jako braku ich woli zaaprobowania tego dokumentu w imieniu własnym.
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -10-25_005
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

hencho
.
.
Posty: 2
Rejestracja: 21-04-2022, 19:26

Re: Do wspólnot stosuje się zapisy ustawy o rachunkowości, ale w bardzo ograniczonym zakresie

#2 Post autor: hencho » 10-02-2023, 10:17

Sygn. akt I ACa 1152/16
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 maja 2017 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

Zgodzić się jednak trzeba z apelacją co do, że zaskarżony wyrok narusza prawo materialne. Zasadniczą wadą zaskarżonej uchwały jako sprzecznej z prawem była, według powoda, którego stanowisko należy uznać za trafne, jej niezgodność z prawem, a to z art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r., poz. 694 z późn. zm.; dalej jako ustawa o rachunkowości). Sprawozdanie, które zostało zatwierdzone ową uchwałą nie zostało bowiem podpisane przez wszystkich członków zarządu. Obowiązek taki należy natomiast wywieść z powołanej regulacji, gdyż przepisy ustawy o rachunkowości we wskazanym zakresie (a także w zakresie określonym art. 45 ust. 2) mają zastosowanie do wspólnot mieszkaniowych.
W dacie podjęcia zaskarżonej uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za rok 2014 r. zarząd pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej był czteroosobowy, natomiast sprawozdanie finansowe sporządzone w pisemnej formie opatrzone zostało podpisem dwóch członków zarządu (de facto parafą przez jednego z nich i podpisem przez drugiego – k. 9). Zgodnie z przywołanym przepisem art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości sprawozdanie finansowe podpisuje – podając zarazem datę podpisu osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.
Sprawozdanie finansowe za rok 2014 nie odpowiada więc formalnym wymogom omawianej regulacji, skoro nie zawiera podpisów wszystkich członków zarządu. Spornym zagadnieniem w tej sprawie pozostaje to, czy przywołana regulacja ustawy o rachunkowości odnosi się do sprawozdań finansowych wspólnoty mieszkaniowej, czy szerzej rzecz ujmując, spornym jest czy przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do wspólnot mieszkaniowych. Stwierdzić trzeba, że według przeważającego nurtu orzeczniczego przepisy ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości stosuje się do wspólnot mieszkaniowych w zakresie uwzględniającym to, że jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie może prowadzić działalności gospodarczej( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 maja 2014 r., I ACa 1732/13, LEX nr 1480615, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 lutego 2013 r., V ACa 533/12, LEX nr 1286524, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2009 r., II FSK 1508/07, LEX nr 508211). Poglądy te podziela również Sąd Apelacyjny w Katowicach w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę. Konsekwentnie zatem przyjąć trzeba, że zarząd wspólnoty mieszkaniowej przy sporządzaniu sprawozdania rocznego ze swojej działalności ma obowiązek stosowania wymogów formalnych nałożonych ustawą o rachunkowości, w tym w zakresie regulacji z art. 52 ust. 2 odnoszącym się do wymogu zaopatrzenia sprawozdania podpisami wszystkich osób wchodzących w skład organu wieloosobowego(zarządu) bądź adnotacjami o przyczynach odmowy podpisu. Wymóg zaopatrzenia sprawozdania odpowiednimi podpisami nie stanowi obowiązku skomplikowanego i trudnego do wykonania. W orzecznictwie podkreśla się (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2012 r., II CSK 350/11, LEX nr 1157551), że omawiany przepis ustawy o rachunkowości stanowi bezwzględnie wiążącą normę określającą wymogi formalne sprawozdania, które nie mogą być pominięte. Zaopatrzenie sprawozdania w podpisy wszystkich osób wchodzących w skład jej organu ma zaś istotne znaczenie z punktu widzenia odpowiedzialności cywilnej i karnej, ale przede wszystkim pełni ważką rolę gwarancyjną, dając rękojmię, że złożone sprawozdanie jest rzetelne. Składając podpis pod sprawozdaniem każdy członek zapewnia, że sprawdził ów dokument i jest on rzetelny. Wymóg ten zwiększa pewność, że sprawozdanie jest rzetelne, skoro podpisali je wszyscy członkowie bądź w wypadku odmowy, znane są motywy braku podpisu pod sprawozdaniem i tym samym zastrzeżenia do rzetelności tego dokumentu. W konsekwencji tych wywodów uznać trzeba, że w sytuacji gdy, uchwała zatwierdzająca sprawozdanie zarządu wspólnoty mieszkaniowej dotyczy sprawozdania, które nie zostało podpisane przez wszystkich członków zarządu to uchwała taka jest sprzeczna z przepisami rangi ustawowej i jako taka, na skutek jej zaskarżenia w trybie art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali (t. j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1892 z późn. zm.), winna być uchylona. Wywód ten potwierdza słuszność zarzutów apelującego.
Niezależnie jeszcze od zacytowanych poglądów judykatury podkreślić trzeba, że podstawowym argumentem przemawiającym za stanowiskiem, iż ustawa o rachunkowości ma zastosowanie do wspólnot mieszkaniowych jest ten, iż ustawa ta samodzielnie określa krąg podmiotów, do których jest adresowana oraz ten, który nie podlega jej uregulowaniu. Wśród wielu wyłączeń nie ma wspólnot mieszkaniowych. Gdyby więc ustawodawca zdecydował się na wyłączenie wspólnot mieszkaniowych spod rygorów ustawy o rachunkowości to zawarłby takie wyłączenie w tej ustawie, tak jak to uczynił w odniesieniu do innych wskazanych tam podmiotów. Ustawa o rachunkowości jako szczególna regulacja winna więc znaleźć zastosowanie, w tym odnośnie do omówionego wymogu z art. 52 ust. 2, do wspólnot mieszkaniowych.
Dodać można, iż sprawozdanie finansowe nie jest oświadczeniem woli, stąd argumentacja Sądu Okręgowego odnosząca się do art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, który dotyczy reprezentacji zarządu wspólnoty przy składaniu oświadczeń woli nie jest trafna. Poza tym regulacja ta nie dotyczy sfery reprezentacji wspólnoty, lecz jej funkcjonowania jako podmiotu, który ma spełnić określone standardy rachunkowości. Zauważyć zresztą trzeba, że Sąd I instancji w istocie w ogóle nie zajął się rozstrzygnięciem zasadniczej kwestii spornej w sprawie, którą – jak wskazano - było to, czy przepisy ustawy o rachunkowości mają zastosowanie do wspólnot mieszkaniowych.
Reasumując dotychczasowe rozważania zaakcentować należy, że w świetle przedstawionych uwag rację ma skarżący, iż uregulowanie zawarte w ustawie o rachunkowości jest wymogiem o charakterze bezwzględnym, którego nie może zmienić zapis umowny lub regulaminowy. Brak zaopatrzenia sprawozdania finansowego podpisami wszystkich członków zarządu powoduje, że sprawozdanie to obarczone jest wadą formalną jako niezgodne z powołanym przepisem ustawy o rachunkowości. Pociąga to za sobą konsekwencje w postaci wadliwości uchwały wspólnoty mieszkaniowej zatwierdzającej takie sprawozdanie. Omówione względy prowadzą do wniosku, iż słuszne okazały się zarzuty apelacji naruszenia wskazanych przepisów prawa materialnego, co skutkować musiało zmianą zaskarżonego wyroku przez uchylenie zaskarżonej uchwały w oparciu o art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali oraz stosowne orzeczenie o kosztach procesu – art. 98 kpc.

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

irenalo
moderator
moderator
Posty: 8805
Rejestracja: 27-03-2006, 20:06

Re: Do wspólnot stosuje się zapisy ustawy o rachunkowości, ale w bardzo ograniczonym zakresie

#3 Post autor: irenalo » 10-02-2023, 14:43

viewtopic.php?f=37&t=10287&hilit=I+ACa+1152%2F16

Dyskutowaliśmy już o tym. Dobrze, że są sędziowie, którzy właściwie interpretują prawo i źle, że są tacy, jak ci z SA w Katowicach.

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”