Podział quoad usum, a nakłady na rzecz wspólną przy współwłasności

[piotrusb]

Wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 5 sierpnia 2022 r., sygn. akt II Ca 1046/22

Podział nieruchomości quoad usum uchyla ustawowy model zarządu nieruchomością i związany z nim sposób rozliczeń wydatków i nakładów. W przypadku gdy nakład był poczyniony nie w ramach zarządu rzeczą wspólną, lecz jako nakład jednego współwłaściciela dokonany tylko na tę cześć rzeczy wspólnej, z której korzystał on samodzielnie, z wyłączeniem innych współuprawnionych, to do rozliczenia takiego nakładu nie ma zastosowania art. 207 k.c., w tym reguła, że dokonujący nakładu może żądać zwrotu jego wartości tylko od osób będących współwłaścicielami w czasie poniesienia nakładu. W takiej sytuacji przy zniesieniu współwłasności należy dokonać obrachunku według postanowień umowy współwłaścicieli o podziale rzeczy quoad usum. W innych wypadkach do rozliczenia nakładów mają zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 - 409 k.c.). Różnice, jakie w związku z poczynionymi przez poszczególnych współwłaścicieli nakładami mogą powstać w wartości całej rzeczy powinny być uwzględnione w postępowaniu o zniesienie współwłasności czy o dział spadku (jako zasada). Pozostali współwłaściciele, którzy nakładów nie dokonali, a zwiększyły one wartość całej rzeczy, nie mogą być przy zniesieniu współwłasności bezpodstawnie wzbogaceni kosztem ponoszącego nakłady, jeżeli wartość nieruchomości została ustalona z uwzględnieniem tych nakładów i tak została określona wysokość spłat lub dopłat wyrównujących udziały. Rozliczenie takich nakładów następuje na podstawie art. 405 i następne k.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 19 października 2012 r., V CSK 526/11; postanowienie Sądu Najwyższego z 17 marca 2017 r., III CSK 137/16).

http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -08-05_002