Nie udostępnienie lokalu do założenia podzielników, a rozliczanie ciepła

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Nie udostępnienie lokalu do założenia podzielników, a rozliczanie ciepła

#1 Post autor: piotrusb » 25-03-2022, 12:00

Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 października 2021 r., sygn. akt II C 1721/20
Doktryna i judykatura dopuszczają (vide R. Dziczek, Własność lokali. Komentarz) wobec niepewności prawa lub stosunku prawnego, którą jest w stanie usunąć sądowy wyrok ustalający, wypełnienie ujętej w art. 189 k.p.c. przesłanki „interesu prawnego” dla powództwa ustalającego. Mając przy tym na uwadze charakter zarzutów podnoszonych przez stronę powodową- skutkujących potencjalnie na podstawie art. 58 § 1 lub 2 k.c. nieważnością czynności Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w Ł. w postaci przyjęcia zaskarżonej uchwały, Sąd przyjął, iż po stronie powódki mogła wystąpić stosowna niepewność. Dlatego też rozpoznawane powództwo znalazło oparcie w unormowaniu art. 189 k.p.c. w zw. z 58 § 1 i 2 k.c. Zarazem jednak, Sąd miał na uwadze stanowisko orzecznictwa wywiedzione z zawitego charakteru terminu regulowanego w art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali, iż uchybienia, którym miałaby być dotknięta zaskarżona uchwała winny być szczególnie rażące (vide: wyroki SA w Krakowie: z dnia 19 sierpnia 2010 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 391/10 oraz z dnia 10 grudnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1276/14)

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie pozwoliło jednakże tego stwierdzić.

Zgodnie z art. 45a ust. 9 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne w jego brzmieniu obowiązującym w okresie objętym kognicją Sądu (t.j. Dz.U.2021.716) właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego dokonuje wyboru metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku tak, aby wybrana metoda zapewniała (pkt 1) m.in. energooszczędne zachowania (lit a) jak i zachowanie prawidłowych warunków eksploatacji budynku i lokali w zakresie temperatury i wentylacji (lit b).

Ustawodawca pozostawił zatem właścicielowi lub zarządcy budynku dużą swobodę w doborze metody przypisania udziału poszczególnych lokali w ogólnych kosztach zakupu ciepła. Dobór konkretnej metody, przy uwzględnieniu współczynników wyrównawczych zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikających z położenia lokalu w bryle budynku, i przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku, określonych w odrębnych przepisach (tj. w przepisach prawa budowlanego), powinien stymulować energooszczędne zachowania oraz zapewniać ustalanie opłat za ciepło, pobieranych od mieszkańców i użytkowników lokali w tym budynku, w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Przyjęta przez ustawodawcę w art. 45 a ust. 8 ustawy Prawo energetyczne kolejność metod rozliczeń zakłada, że energooszczędne zachowania oraz określenie opłat odpowiadających zużyciu ciepła za ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody zapewniają najlepiej metody kolejno wymienione w poszczególnych tiretach art. 45a ust. 8 pkt 1 ppkt a tej ustawy. Z całą pewnością najdokładniejsze odtworzenie konsumpcji energii cieplnej umożliwiają wskazania ciepłomierzy, przy czym nie zawsze istnieje możliwość, w tym techniczna, zainstalowania w budynku takich urządzeń, tak aby wykazywały one zużycie w każdym z lokali. Nie ulega natomiast wątpliwości, że wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących przyrządami pomiarowymi, pozwalają przybliżyć zużycie energii zdecydowanie skuteczniej, niż obliczenia wykonane w oparciu powierzchnię lub kubaturę lokali. (tak SN w wyroku z dnia 12 października 2017 r. IV CSK 703/16)

Zarówno spółdzielcy, najemcy, jak i właściciele lokali obowiązani są uczestniczyć w pokrywaniu kosztów wspólnych przez uiszczanie opłat, w tym opłat za ogrzewanie Zgodnie z art. 45a ust. 9 - 12 Pr. energetycznego, sposób rozliczania kosztów zakupu ciepła wynikać powinien z opracowanego przez zarządcę regulaminu. Przeto dla indywidualnego rozliczenia kluczowe znaczenie mają regulacje właściwe dla wspólnot mieszkaniowych, w której regulamin rozliczeń jest ustalany przez właściwy organ, zgodnie z procedurą określoną ustawą.

Z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych wynika, że kwestionowany Regulamin rozliczania kosztów energii cieplnej na potrzeby centralnego ogrzewania i podgrzania wody, został przyjęty zgodnie z ustawowymi procedurami, tj. w drodze uchwały Wspólnoty, która nie została zaskarżona w ustawowym trybie. Przewiduje on, jako podstawowy indywidualny system rozliczania kosztów ogrzewania wykorzystujący tzw. podzielniki kosztów centralnego ogrzewania. Zatem pozwana przyjęła jedną z metod przewidzianych w ustawie (art. 45a ust. 8 pkt 1).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało z kolei, wbrew twierdzeniom pozwu, rażącej sprzeczności przyjętej przedmiotowym Regulaminem metody rozliczeń, z Prawem energetycznym.

Oczywistym jest, że pozwana Wspólnota, podejmując zaskarżoną uchwałę zobowiązana była do tego, by przyjęta w Regulaminie rozliczania kosztów energii cieplnej, metoda rozliczeń pozwalała jak najbardziej zbliżać obciążenie kosztami zużycia ciepła w poszczególnych lokalach mieszkalnych do rzeczywistego zużycia. Pomiędzy stronami bezspornym pozostawało, że najdokładniejsze odtworzenie konsumpcji energii cieplnej umożliwiają wskazania ciepłomierzy, przy czym w budynku stron nie ma technicznej możliwości zainstalowania takich urządzeń, tak aby wykazywały one zużycie w każdym z pomieszczeń.

Nadto regulacja art. 45a ust. 9 PrEnerg zobowiązywała pozwaną do stosowania takich sposobów rozliczania dostarczanej do poszczególnych lokali mieszkalnych energii cieplnej, aby stymulować zachowania energooszczędne. Obowiązek stosowania przyjętego rozliczania opłat za ciepło, ma na celu zachęcenie członków Wspólnoty, posiadających podzielniki do oszczędzania energii cieplnej, co w przypadku osób decydujących się na metodę ryczałtową (jak do niedawna miało to miejsce w przypadku powódki), nie jest możliwe. Należy w tym miejscu podkreślić, iż ten kto decyduje się na niezainstalowanie urządzeń wskaźnikowych musi liczyć się z tym, że ta ilość zużywanego ciepła, musi zostać rozliczona. Z powyższych względów, brak jest postaw do uznania, że przyjęty w Regulaminie szczególny przypadek rozliczeń, dotyczący użytkownika lokalu, który nie udostępnił do zamontowania podzielników kosztów ogrzewania, o charakterze ryczałtowym, w myśl, którego, przy rozliczeniu rocznym wylicza się koszty wg maksymalnego zużycia w innych lokalach odniesionego do 1m2 powierzchni lokalu powiększonego o 10%, pozostaje w rażącej sprzeczności z prawem lub z zasadami współżycia społecznego. Zastosowana regulacja, z jednej strony ma na celu wypracowanie metody rozliczenia ciepła zużytego na taki lokal, za które wszak trzeba zapłacić, a jednocześnie służy zachęceniu właściciela lokalu do zainstalowania podzielników. Rzeczona metoda zachęty okazała się zresztą skuteczna w przypadku powódki, która z kolei, po zamontowaniu podzielników, przekonała się, że przyjęty spornym Regulaminem sposób rozliczeń, pozwala jej na znaczące obniżenie rachunków z tego tytułu.

W tym stanie rzeczy, za nieuzasadnione uznano stanowisko powódki, że sporny zapis (niewymieniony w art. 45 ust. 8 Pr.energ., jako metody rozliczania za ciepło) jest formą ”represji” lub „sankcji” względem mieszkańców nieakceptujących podzielników kosztów. To powódka, nie wykonując nałożonego na nią ustawowo obowiązku udostępnienia swojego mieszkania w celu zainstalowania tam podzielników wynikającego z art. 45a ust. 11 Pr. energ, co pozwoliłoby na zweryfikowanie, że zużycie ciepła jest mniejsze od naliczanego według kwestionowanego zapisu Regulaminu, narusza zasady współżycia społecznego. Z kolei zarzut dotyczący uniemożliwienia sprawdzenia poprawności rozliczenia nie dotyczy w istocie Regulaminu, lecz jest postulatem do zarządu Wspólnoty co do ciążącego na nich obowiązku informacyjnego.

W myśl art. 45a ust. 12 Pr. energetyczne, regulamin rozliczeń powinien dopuszczać możliwość zamiennego rozliczania opłat za ciepło dla lokali mieszkalnych lub użytkowych na podstawie ich powierzchni lub kubatury oraz określać warunki stosowania zamiennego rozliczania. Aby taki regulamin mógł być stosowany, musi on zostać zaakceptowany przez właścicieli w podjętej uchwale. Wybór mógł dotyczyć tylko jednej z trzech metod wymienionych w art. 45 ust. 8 Pr. energ. Pozwana wybrała stosowanie urządzeń wskaźnikowych (podzielniki elektroniczne z odczytem radiowym) i dla potrzeb tych rozliczeń uchwaliła skarżony Regulamin uwzględniając już przy stosowaniu tej metody współczynniki korygujące. Tak jak w lokalu opomiarowanym lokator może regulować ilość zużywanej energii i przez to mieć wpływ na ilość zużytych jednostek, a w konsekwencji na poziom kosztów, to w lokalu, który nie jest wyposażony w podzielniki kosztów już takiej zależności nie ma. Koszt energii cieplnej w mieszkaniu bez podzielników nie zależy od zużycia ciepła przez lokatora, który może zużyć więcej lub mniej, nie będąc zmotywowanym do zachowań energooszczędnych.

Pozwana Wspólnota jest zobowiązana do tego, by jak najbardziej zbliżać obciążenie kosztami zużycia ciepła w poszczególnych lokalach mieszkalnych - do rzeczywistego zużycia. Jednocześnie nie sposób tracić z pola widzenia, że w sytuacji, gdy członek Wspólnoty nie chce rozliczać się w sposób, który pozwala na ”zmierzenie” ilości dostarczanej do lokalu energii cieplnej, to pozwana wykazała, że jedyną metodą, być może niedoskonałą, lecz mierzącą tę ilość ciepła, jest odwołanie się do danych wynikających ze wskazań podzielników zamontowanych w innych lokalach. W ocenie Sądu, przyjęty przez Wspólnotę sposób dokonywania rozliczeń stanowi regulację przyjętą w celu umożliwienia rozliczenia kosztów zużycia z osobą, która spowodowała utrudnienie we wprowadzeniu jednolitego systemu rozliczania kosztów. Oczywistym jest, że system rozliczania ustalony w zaskarżonej uchwale jest obarczony ryzykiem błędu, lecz raz jeszcze należy podkreślić, że ten, kto decyduje się na niezainstalowanie urządzeń wskaźnikowych musi liczyć się z tym, że ta ilość zużytego ciepła musi zostać rozliczona.

Niewątpliwym jest, że przyjęty w Regulaminie, jako podstawowy system rozliczania energii cieplnej na podstawie zainstalowanych podzielników, przewidziany w Prawie energetycznym, również obarczony jest ryzykiem błędu, niemniej wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących przyrządami pomiarowymi, pozwalają przybliżyć rzeczywiste zużycie energii zdecydowanie skuteczniej, niż obliczenia wykonane w oparciu o powierzchnię lub kubaturę lokali. Powódka, kwestionując przyjęcie w Regulaminie rozliczania zużycia energii cieplnej na podstawie zainstalowanych podzielników z uwagi na braki w infrastrukturze instalacji cieplnej budynku, w szczególności brak termozaworów z nastawką 16 o C, nie wykazała, czy i na ile, pomimo tego braku, zastosowany system rozliczania pozwala rzetelniej ustalić faktyczne zużycie energii, niż obliczenia wykonane w oparciu o powierzchnię lub kubaturę lokali. Należy również podkreślić, że nieuczciwe lub wręcz sprzeczne z prawem zachowania poszczególnych członków Wspólnoty, rodzą odpowiedzialność prawną lub, co najmniej etyczną, po stronie właścicieli lokali, którzy rzekomo zakręcają grzejniki w swoich mieszkaniach, lub demontują podzielniki (czego jednak strona powodowa również nie udowodniła), natomiast brak jest podstaw do formułowania zarzutu rażącego naruszenia prawa po stronie Wspólnoty, która uchwalając spory Regulamin, ma prawo zakładać poszanowanie prawa i stosowanie się do przyjętych zasad, przez swoich członków. Nadto, proponowana przez skarżącą metoda rozliczeń wg powierzchni lokali, nie stymuluje zachowań energooszczędnych, do czego zobowiązuje powołany przepis ustawy.

Powyższy wywód nie pozwala także przyjąć, aby zaskarżona uchwała pozostawała w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Wzgląd na ochronę środowiska wymaga bowiem zmian zachowań na poziomie ogólnospołecznym- wręcz cywilizacyjnym, toteż działania zmierzające do wyrobienia w użytkownikach mediów, w tym ciepła, nawyków oszczędnego nim gospodarowania są społecznie pożądane, więc regulacje przyjęte w tym celu za zgodą ogółu społeczności – w tym wypadku większości członków wspólnoty mieszkaniowej, nie mogą zostać uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Przedstawiony przez pozwaną Wspólnotę sposób dokonywania rozliczeń stanowi również, przejaw regulacji zmierzającej do zachowania budynku w dobrym stanie technicznym oraz w celu umożliwienia rozliczenia kosztów zużycia ciepła z osobami, które spowodowały utrudnienie we wprowadzeniu jednolitej instalacji cieplnej i wynikającego z niej systemu rozliczania tych kosztów. Nowoczesne podzielniki sprzyjają oszczędzaniu energii cieplnej. Chcąc wykazać wniosek przeciwny powódka, - zgodnie ze spoczywającym na niej ciężarem dowodu - musiałaby wykazać, że takie urządzenia nie zapewniają możliwości racjonalnego zachowania odbiorców indywidualnych i nie sprzyjają ponoszeniu opłat odpowiadających zużyciu ciepła, czego jednak nie uczyniła.

Powódka ostatecznie nie wykazała zatem istnienia szczególnego interesu prawnego, który mógłby przemawiać za stwierdzeniem nieważności kwestionowanej uchwały w trybie art. 189 k.p.c. Przepis art. 189 k.p.c. nie oznacza, że każda osoba, której upłynął sześciotygodniowy termin do zaskarżenia uchwały właścicieli lokali może kwestionować uchwałę na zasadach ogólnych. Podważałoby to sens istnienia szczególnej normy z art. 25 ustawy o własności lokali. Wolą ustawodawcy było tu bowiem co do zasady przedłożenie pewności obrotu prawnego nad bezwzględną zgodnością uchwał z prawem. W ocenie Sądu sposób rozliczeń wskazany w spornym Regulaminie nie implikuje, że doszło do rażącego przypadku, który uzasadniałby unieważnienie uchwały na podstawie powołanego przepisu. (...)

Reasumując należy podkreślić, że objęta powództwem uchwała nie jest sprzeczna ani z Prawem energetycznym, ani z dobrymi obyczajami, nie godzi również w interesy Wspólnoty oraz nie ma na celu pokrzywdzenia jej członków.
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -10-29_001
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”