Członek wspólnoty ma prawo wnieść powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały na podstawie art. 189 kpc

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Członek wspólnoty ma prawo wnieść powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały na podstawie art. 189 kpc

#1 Post autor: piotrusb » 14-04-2020, 09:55

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 października 2019 r., sygn. akt I ACa 382/19.
Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

W judykaturze wskazano, iż o występowaniu interesu prawnego w żądaniu ustalenia świadczy możliwość stanowczego zakończenia w tym postępowaniu sporu między stronami, natomiast przeciwko jego istnieniu – możliwość uzyskania przez powoda pełniejszej ochrony w drodze innego powództwa. Interes ten należy rozumieć zatem szeroko. Pojęcie to powinno być interpretowane z uwzględnieniem szeroko pojmowanego dostępu do sądu w celu zapewnienia należytej ochrony prawnej, której nie można się domagać w drodze innego powództwa (wyrok SN z dnia 15 maja 2014 r., III CSK 254/12, wyrok SN z dnia 31 stycznia 2008 r., II CSK 378/07). Podkreśla się też, że ocena istnienia interesu musi uwzględniać, czy wynik postępowania doprowadzi do usunięcia niejasności i wątpliwości co do danego stosunku prawnego i czy definitywnie zakończy spór na wszystkich płaszczyznach tego stosunku lub mu zapobiegnie, a zatem czy sytuacja powoda zostanie jednoznacznie określona. Oczywiście, obiektywny charakter interesu prawnego nie może być wyabstrahowany od okoliczności sprawy, gdyż podstawą niepewności co do stanu prawnego są konkretne okoliczności faktyczne, które miały wpływ na ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 5 czerwca 2019 r., I ACa 185/18).

W okolicznościach tej sprawy szczególnego podkreślenia wymaga, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego możliwość wytoczenia przez członków wspólnoty mieszkaniowej powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały jej uchwały w oparciu o art. 189 k.p.c. jest przesądzona i nie wzbudza kontrowersji. W wyroku z dnia 20 września 2015 r. I CSK 773/14 (z glosą aprobująca E. Gniewka, opubl. Rejent 2017/1/80-88), Sąd Najwyższy stwierdził wprost, że członkowie wspólnoty mieszkaniowej mogą wytoczyć powództwo o ustalenie nieistnienia jej uchwały, korzystając z art. 189 kodeksu postępowania cywilnego. Wskazał, że powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały wytoczone na podstawie art. 189 k.p.c. zmierza do uzyskania orzeczenia stwierdzającego, że uchwała nie istnieje, z tego względu, że nie została podjęta, np. wskutek braku wymaganego statutem quorum lub braku wymaganej większości głosów do jej podjęcia. Natomiast powództwo oparte na art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1984 r. o własności lokali i ograniczone terminem określonym w art. 25 ust. 1a u.w.l. zmierza do eliminacji z obrotu prawnego uchwały istniejącej, a więc formalnie skutecznie podjętej, ale niezgodnej z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo naruszającej zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób naruszającej interesy właściciela lokalu. Dodatkowo Sąd Najwyższy podkreślił, że powództwo w trybie art. 189 k.p.c. może być wytoczone w dowolnym czasie.

Odnotować trzeba, że w uzasadnieniu wskazanego wyroku Sąd Najwyższy wskazał, że źródłem interesu prawnego powodów, będącego materialnoprawną przesłanką uwzględnienia powództwa na podstawie art. 189 k.p.c., jest stosunek członkostwa we wspólnocie. Ten status powodów przesądza ich związanie uchwałą podjętą przez organ wspólnoty mieszkaniowej aż do chwili prawomocnego ustalenia jej nieistnienia. Zamiar eliminacji przez powodów stanu niepewności co do ich związania lub braku związania uchwałą wspólnoty mieszkaniowej przesądza istnienie ich interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały. Potwierdzeniem uznania stosunku członkostwa w spółdzielniach mieszkaniowych za źródło interesu prawnego ich członków w rozumieniu art. 189 k.p.c. jest konsekwentne stanowisko judykatury (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2010 r., IV CSK 24/10 i z dnia 14 marca 2013 r., I CSK 382/12), a nie ma racjonalnych argumentów negujących trafność tego stanowiska w odniesieniu do stosunku członkostwa we wspólnotach mieszkaniowych.

We wskazanej glosie aprobującej do wyżej przedstawionego wyroku zwrócono uwagę, że nie można aprobować skutków „rzekomych uchwał” właścicieli lokali. Do stwierdzenia istnienia uchwały nie wystarczy bowiem sam akt głosowania, natomiast konieczne jest dochowanie istotnych wymagań konstytutywnych, dotyczących przede wszystkim niezbędnej większości głosów. Podkreślono, że nie stanowi uchwały niewystarczający wynik aktu głosowania lokali właścicieli oraz, że uchwała nie istnieje wówczas, gdy nie została podjęta wskutek braku wymaganego statutem quorum lub wymaganej większości głosów.

Sąd Apelacyjny aprobuje powyższe poglądy i stwierdza, że interes prawny powodów w wytoczeniu powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały nr (...) jest niewątpliwy, gdyż do jego przyjęcia wystarczający jest stosunek członkostwa we wspólnocie.(...)

W apelacji zwraca się uwagę, że zarząd Wspólnoty powoływał się na przedmiotową uchwałę, przedkładał ją do akt sądowych, jak i odnosił się do niej w różnych okolicznościach. Wskazuje się też, że istnieje ryzyko dalszego powoływania się na tę uchwalę jako dowód złożenia przez członków Wspólnoty określonych oświadczeń woli. Taka argumentacja jest przekonująca i należy się zgodzić z apelującymi, że dopiero przedmiotowe powództwo jest w stanie usunąć stan niepewności w zakresie tej uchwały. Ustalenie nieistnienia uchwały oznacza bowiem brak możliwości powoływania się na nią przez Wspólnotę i temu właśnie zapobiega. Uchwała podjęta wbrew bezwzględnie obowiązującym przepisom art. 25 u.o.w.l. z naruszeniem wymogu wymaganej większości, gdy głosowały nad nią osoby nieuprawnione, a części osobom uprawnionym nie wręczono kart do głosowania, nie istnieje i w istocie uchwały nie stanowi. Podlega ona eliminacji z obrotu.
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -10-25_002
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”