Strona 1 z 1

Zgodę (uprzednią) na remont dachu przy współwłasności muszą wyrazić wszyscy współwłaściciele

: 19-08-2019, 13:20
autor: piotrusb
Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 8 kwietnia 2019 r., sygn. akt III Ca 48/19.
Pojęcie zarządu rzeczą wspólną, czy też czynności składających się na taki zarząd, nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę oraz pozostaje domeną orzecznictwa i nauki prawa. Przyjmuje się powszechnie, że pojęcie zarządu majątkiem wspólnym należy rozumieć szeroko. Zarząd ten obejmuje całokształt dotyczących majątku wspólnego czynności prawnych oraz działań faktycznych. Innymi słowy przez zarząd rzeczą wspólną należy rozumieć podejmowanie wszelkich czynności i decyzji dotyczących przedmiotu prawa, koniecznych zarówno w toku normalnej eksploatacji rzeczy, jak i w sytuacjach wykraczających poza ten tok, które obejmują sferę utrzymania, zabezpieczenia i eksploatacji rzeczy. Czynności faktyczne stanowiące zarząd rzeczą wspólną najczęściej związane są z eksploatacją i remontami rzeczy. Przy braku jakichkolwiek ustaleń w tym zakresie pomiędzy współwłaścicielami zarząd rzeczą wspólną podlega regulacji przepisów art. 199–203 k.c.
Regulując zarząd rzeczą wspólną, ustawodawca odwołał się do podziału czynności na czynności zwykłego zarządu i przekraczające ten zakres, przyjmując w art. 199 k.c., że do czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
Ustawodawca nie podał definicji pojęć czynności zwykłego zarządu i przekraczających ten zarząd, pozostawiając kwestie interpretacyjne doktrynie i orzecznictwu. Przyjmuje się ogólnie, że załatwianie bieżących spraw związanych z normalną eksploatacją rzeczy i utrzymywaniem jej w stanie niepogorszonym stanowi czynności zwykłego zarządu, pozostałe zaś należy uznać za czynności przekraczające ten zakres.
W świetle powyższych uwag należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że remont dachu nieruchomości wspólnej, nawet konieczny, stanowi czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Powód – wg swoich twierdzeń – dokonał wymiany papy na całym dachu, przy czym wszystkie prace wykonał samodzielnie, a synowie pomagali mu wnosić materiały na dach.
Zgoda wszystkich współwłaścicieli jest wymagana zarówno przed dokonaniem czynności faktycznych, prawnych, jak i urzędowych, jeśli tylko mają charakter czynności przekraczających zwykły zarząd rzeczą wspólną. Zgoda taka, w dowolnej formie, musi zostać przy tym wyrażona jeszcze przed dokonaniem takiej czynności, na co wyraźnie wskazuje użyte w art. 199 k.c. stwierdzenie, że ma ona dotyczyć „zamierzonej” czynności.
Nie jest sporne w niniejszej sprawie, że powód dysponujący udziałem wynoszącym (...) części w nieruchomości wspólnej, nie uzyskał zgody pozostałych współwłaścicieli na remont dachu. O zgodę pytał jedynie E. L., którego udział wynosi (...) części. Wykonanie remontu nastąpiło zatem wbrew dyspozycji art.199 k.c.
Wbrew stanowisku Sąd Rejonowego w przypadku czynności faktycznych dokonanych bez zgody pozostałych współwłaścicieli (a do takich należy remont dachu) nie można mówić o ich bezwzględnej nieważności. Skutek przewidziany w powołanym przez ten Sąd art. 58 § 1 k.c. dotyczy tylko czynności prawnych. Taką też konkluzję zawiera powołane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 lutego 2006 roku I ACa 829/05.
Skutkiem dokonania przez współwłaściciela czynności faktycznej związanej z poniesieniem wydatków na rzecz wspólną wbrew zasadom zarządu wynikającym z art.199 k.c. jest utrata uprawnienia domagania się zwrotu ich części od pozostałych współwłaścicieli, co prawidłowo dostrzegł Sąd I instancji. Zgodnie z art. 207 k.c. pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. W art. 207 k.c. chodzi o szerokie rozumienie wydatków na rzecz wspólną, obejmujące wszystkie wydatki zarówno dokonane w ramach zwykłego zarządu, jak i z jego przekroczeniem, jednak tylko o tyle, o ile zostały poniesione zgodnie z zasadami zarządu rzeczą wspólną. Wydatki związane z rzeczą wspólną są uzasadnione, gdy wynikają z normalnej eksploatacji i zasad prawidłowej gospodarki. Nie mogą być uznane za zgodne z prawidłową gospodarką wydatki poniesione wbrew zasadom zarządu nieruchomością wspólną.
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -04-08_001