Instalacja monotoringu we wspólnocie w świetle RODO i uwl

[piotrusb]

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 13 listopada 2018 r., sygn. akt I C 716/17.

Powódka wniosła o uchylenie uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej podjętej w drodze indywidualnego zbierania głosów w przedmiocie zgody na montaż kamer monitoringowych w częściach wspólnych budynku na każdym piętrze. Wskazała, że zaskarżona przez nią uchwała Wspólnoty Mieszkaniowej nie spełnia wymogów stawianych przez ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych oraz przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE ( (...)).
Strona pozwana Wspólnota Mieszkaniowa – reprezentowana przez zarządcę, wnosiła o oddalenie powództwa. Wskazywała, że zarzuty powódki stawiane zaskarżonej przez nią uchwale są bezzasadne. (…)

Wymaga podkreślenia, że w zakresie zainstalowania monitoringu na terenie wspólnoty mieszkaniowej stosuje się nową ustawę tj. ustawę z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U z 2018 poz. 1000) albowiem wizerunek osoby należy traktować jako dane osobowe. Powódka na podstawie załączonego do pozwu materiału dowodowego co prawda nie zdołała wykazać, że pozwana Wspólnota Mieszkaniowa zarejestrowane dane przechowuje, jednakże mając na względzie załączony do odpowiedzi na pozew zapis z monitoringu umieszczonego na klatce schodowej, należy uznać, że faktycznie, pozwana Wspólnota nie tylko rejestruje zapisy obrazu, ale także je przechowuje i gromadzi.
Wskazać należy, że od dnia 25 maja 2018 r. w polskim porządku prawnym obowiązują w zakresie gromadzenia i przetwarzania danych osobowych nowe regulacje – wprowadzone Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (...) z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Ustawa transponująca ww. rozporządzenie do polskiego porządku prawnego wskazuje, że wizerunek osoby podlega ochronie stosowanej do danych osobowych. Wskazane przepisy mają również zastosowanie do wspólnot mieszkaniowych. Wspólnota mieszkaniowa jest administratorem danych osobowych, czyli podmiotem, który decyduje o celach i sposobach przetwarzania danych osobowych swoich członków. Brak zgody na przetwarzanie tych danych, przy jednoczesnym istnieniu innej przesłanki (np. przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze), nie uniemożliwia przetwarzania danych osobowych przez wspólnotę mieszkaniową. Jednakże pozyskiwanie danych nakłada na nią szereg obowiązków informacyjnych, których szczegółowy katalog zawiera art. 13 rozporządzenia. Założenie monitoringu na terenie nieruchomości wspólnej, czego dotyczy powyższa uchwała, w sposób niewątpliwy i oczywisty wiąże się z pozyskiwaniem danych o których mowa w art. 4 pkt 14 rozporządzenia, tj. „danych biometrycznych”, które wynikają ze specjalnego przetwarzania technicznego, dotyczą cech fizycznych, fizjologicznych lub behawioralnych osoby fizycznej oraz umożliwiają lub potwierdzają jednoznaczną identyfikację tej osoby, takie jak wizerunek twarzy lub dane daktyloskopijne. Wskazane jest zatem, by wspólnota przystąpiła do wykonania obowiązków informacyjnych na tym tle co najmniej na etapie podejmowania uchwał, których realizacja wiąże się z pozyskiwaniem tych danych, lub przynajmniej zakomunikowała na tym etapie w jaki sposób i w jakim czasie obowiązki te zostaną spełnione. Tymczasem przedmiotowa uchwała takich informacji nie zawiera. Brak również informacji na temat wcześniejszego spełnienia tych obowiązków, co wskazuje na naruszenie powyższej dyrektywy i aktualnie regulującej te kwestie ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 r.

Powódka zarzuciła, że zaskarżona uchwała nie rozstrzyga sposobu finansowania inwestycji, lecz wskazuje że sposób finansowania rozstrzygnięty będzie w przyszłości, co w konsekwencji naraża powódkę na trudne do przewidzenia koszty. Zgodzić się należy w tym zakresie z powódką, że pozostaje w tym zakresie niepewność. Uchwała zastrzega co prawda, że zostanie w tej sprawie podjęta inna uchwała, lecz już po wyrażeniu zgody na zamontowanie monitoringu. Można wskazać, że dopiero świadomość skutków finansowych takiego przedsięwzięcia powinna decydować o akceptacji tego przedsięwzięcia. W innym wypadku decyzja ta może zostać podjęta bez należytego rozeznania i świadomości jej konsekwencji, co może, w dalszej perspektywie, okazać się nieracjonalne i szkodliwe dla wspólnoty. Wskazać tym samym należy, iż uchwała na obecnym etapie nie daje podstaw do jakiegokolwiek obciążenia właścicieli lokali, w tym powódki, kosztami, gdyż zastrzega, że jej wejście w życie nie oznacza jednocześnie zgody na ponoszenie tych kosztów, jednakże zapis ten jest zapisem bardzo ogólnym. Nie wyjaśnia zatem kto miałby te koszty, w razie braku takiej zgody ponosić, czy nie przypadną one na pozostałych członków, którzy taką zgodę wyrazili, a ponadto według jakich zasad i warunków odbędzie się ich partycypacja, co nie usuwa stanu niepewności, o którym mowa powyżej.

Powódka zarzucała, że zaskarżona przez nią uchwała nie precyzuje przez kogo i w jakim celu będą przetwarzane dane osobowe. Z treści odpowiedzi na pozew wynika, że pozwana Wspólnota posiada zarządcę – (...) sp. z o.o. z siedzibą we W.. Właściciele lokali mogą bowiem w umowie o ustanowieniu odrębnej własności lokali albo w umowie zawartej później w formie aktu notarialnego określić sposób zarządu nieruchomością wspólną, a w szczególności mogą powierzyć zarząd osobie fizycznej albo prawnej (art. 18 ust. 1 ustawy o własności lokali). Zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono, jest obowiązany sporządzić protokół przejęcia nieruchomości i jej dokumentacji technicznej (budowlanej, powykonawczej i książki obiektu budowlanego) w imieniu wspólnoty mieszkaniowej, przechowywać dokumentację techniczną budynku oraz prowadzić i aktualizować spis właścicieli lokali i przypadających im udziałów
w nieruchomości wspólnej (art. 29 ust. 1 b ustawy). Zarządca nieruchomości wspólnej jest zatem nie tylko upoważniony, ale i zobowiązany do gromadzenia danych osobowych dotyczących właścicieli lokali w granicach określonych w tym przepisie. Jednocześnie, administratorem danych osobowych (podmiotem, który decyduje o celach i środkach przetwarzania danych osobowych wykorzystywanych przez wspólnotę mieszkaniową) jest ta wspólnota mieszkaniowa.
Wskazuje to zatem na zasadność twierdzenia, że to umowa o powierzenie wykonywania zarządu podmiotowi zewnętrznemu powinna zawierać informację kto i w jakim celu będzie przetwarzał dane osobowe oraz gdzie, w jakiej formie i przez jaki czas dane te będą gromadzone oraz w jaki sposób zawiadamiane będą osoby trzecie o przetwarzaniu ich danych osobowych. Zauważyć należy, że strona pozwana po doręczeniu jej odpisu pisma powódki zawierającego ponowny wniosek o zabezpieczenie nie ustosunkowała się do jego twierdzeń. Można więc przypuszczać, że powyższe kwestie w działalności strony pozwanej nie zostały dotąd uregulowane co potwierdza zasadność zarzutów powódki co do tego, że powinny one zostać rozstrzygnięte w uchwale wyrażającej zgodę na zainstalowanie monitoringu. Ponadto, po wejściu w życie ustawy o ochronie danych osobowych transponującej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nie ustał obowiązek zawarcia umowy o powierzeniu przetwarzania danych osobowych, a dodatkowo, stosownie do art. 28 przedmiotowego rozporządzenia ulegną rozszerzeniu wymogi odnoszące się do treści takiej umowy.
Wskazać należy, że od dnia 25 maja 2018 r. wymieniana przez powódkę funkcja tytułowana jest jako Inspektor D. O., którego ustanowienie będzie co do zasady fakultatywne (art. 8 projektu ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych w zw. z art. 37 ww. rozporządzenia).
Odnosząc się natomiast do zarzutu powódki dotyczącego podjęcia uchwały w trybie uniemożliwiającym przedyskutowanie sprawy z pozostałymi właścicielami, to wskazać należy, iż stosownie do art. 23 ust.1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali, „ uchwały właścicieli lokali są podejmowane bądź na zebraniu, bądź w drodze indywidualnego zbierania głosów przez zarząd. Uchwała może być również wynikiem głosów oddanych częściowo na zebraniu, częściowo w drodze indywidualnego ich zbierania”.
Ustawodawca założył zatem, że nie istnieją przeszkody, dla których uchwały nie mogłyby być podejmowane bez konieczności osobistego stawiennictwa na zwołanym zebraniu właścicieli lokali. Przyjmuje się, że co do zasady w każdej sprawie uchwała może być podjęta w jednym z trzech trybów głosowania przewidzianych w art. 23 ust. 1 ustawy o własności lokali. Wyjątek od tej reguły postuluje się tylko w odniesieniu do spraw objętych porządkiem obrad rocznego zebrania ogółu właścicieli lokali. Co istotne, podkreślić należy, że ustawa nie precyzuje również, w jakiej formie ma być przeprowadzone indywidualne zbieranie głosów. Oznacza to, że w tym trybie głosy mogą być oddawane przy jednoczesnej obecności głosujących i zbierających głosy w tym miejscu i czasie, ale nie ma też przeszkód, aby następowało to
w inny sposób. Ustawa nie przewiduje również końcowego terminu z upływem którego musi być zakończone zbieranie głosów (por. Ustawa o własności lokali. Komentarz, red. dr hab. Konrad Osajda, 2018). Tym samym, mając na względzie powyższe, przyjęcie uchwały nr (...) w drodze indywidulnego zbierania głosów, poprzez wywieszenie ogłoszenia z informacją o możliwości oddaniu głosów poprzez złożenie podpisu w terminie do dnia 22 grudnia 2016 r. w siedzibie zarządcy, w ocenie Sądu nie budzi wątpliwości.

Odnosząc się natomiast do zarzutu powódki, dotyczącego głosowania za przyjęciem uchwały przez członka zarządu jako pełnomocnika czterech innych właścicieli lokali mieszkalnych, należy stwierdzić, że w ocenie Sądu dopuszczalność takiego działania nie budzi wątpliwości. Jak orzekł Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 16 listopada 2017 r. o sygn. akt I ACa 1539/16, do udziału w głosowaniu nad uchwałą właścicieli lokali dotyczącą czynności przekraczających zwykły zarząd nieruchomością wspólną, wymagane jest pełnomocnictwo rodzajowe (art. 98 k.c.), określające typ czynności, do których pełnomocnik jest umocowany. W niniejszej sprawie E. W., głosującej za 4 inne osoby, zostały udzielone przez te osoby pełnomocnictwa, które wyraźnie wskazały na uprawnienie do składania w imieniu tych osób podpisów pod uchwałami podejmowanymi na zebraniach Wspólnoty Mieszkaniowej oraz składania w imieniu tych osób podpisów poza zebraniami Wspólnoty Mieszkaniowej. Tym samym, została wykazana prawidłowość umocowania do głosowania w imieniu właścicieli udzielających pełnomocnictwa.(…)

Na marginesie Sąd pragnie wskazać, iż powódka, negatywnie oceniając działania zarządu wspólnoty, może inicjować poruszanie określonych zagadnień na zebraniach, może inicjować głosowania w przedmiocie zmian osobowych w zarządzie wspólnoty, może wreszcie – i z tej możliwości korzysta – inicjować postępowania sądowe o uchylenie uchwały.
Niemniej jednak, niezależnie od powyższego wskazać należy, iż zaskarżona uchwała stała w sprzeczności z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych oraz naruszała uzasadniony interes powódki i pozostawała w sprzeczności z zasadami prawidłowego zarządu. W konsekwencji uchwała podlegała uchyleniu, o czym orzeczono w pkt I. sentencji orzeczenia.

http://orzeczenia.ms.gov.pl/details/$N/ ... -12-04_001

[piotrusb]

Stwierdzenie sądu, iż:

Założenie monitoringu na terenie nieruchomości wspólnej, czego dotyczy powyższa uchwała, w sposób niewątpliwy i oczywisty wiąże się z pozyskiwaniem danych o których mowa w art. 4 pkt 14 rozporządzenia, tj. „danych biometrycznych”, które wynikają ze specjalnego przetwarzania technicznego, dotyczą cech fizycznych, fizjologicznych lub behawioralnych osoby fizycznej oraz umożliwiają lub potwierdzają jednoznaczną identyfikację tej osoby, takie jak wizerunek twarzy lub dane daktyloskopijne.

jest co najmniej wątpliwe ponieważ zgodnie z motywem 51 RODO, przetwarzanie fotografii nie powinno zawsze stanowić przetwarzania szczególnych kategorii danych osobowych, gdyż fotografie są objęte definicją „danych biometrycznych” tylko w przypadkach, gdy są przetwarzane specjalnymi metodami technicznymi, umożliwiającymi jednoznaczną identyfikację osoby fizycznej lub potwierdzenie jej tożsamości. Mając zatem na uwadze, że nagrania mogą być analizowane klatka po klatce obrazu i przy użyciu specjalnych metod technicznych (automatyczna analiza obrazu) wykorzystane do identyfikacji osób obserwowanych, tylko takie systemy monitorowania będą przetwarzały dane biometryczne w rozumieniu art. 9 ust. 1 RODO. Tego typu operacje wymagać będą wyczerpujących podstaw prawnych oraz wypełnienia dodatkowych obowiązków związanych z przetwarzaniem szczególnych kategorii danych osobowych. Obejmuje to w szczególności dokonanie oceny skutków dla ochrony danych na podstawie art. 35 ust. 3 lit. b RODO obok wymaganej dla systemów monitoringu oceny na podstawie lit. c tego samego przepisu.
Analogiczna sytuacja wystąpi w przypadku przetwarzania danych o rasie – będą one stanowiły szczególna kategorię danych tylko wówczas, jeśli stosujemy w monitoringu system automatycznego wykrywania, czy klasyfikowania osób na nagraniu pod kątem pochodzenia rasowego.

Natomiast system monitoringu wizyjnego bez powyższych funkcji nie przetwarza szczególnych kategorii danych osobowych (danych biometrycznych).

[Syntez45]

Boże, i co teraz? To jakaś plaga.