Interes prawny w wytoczeniu powództwa z art. 189 kpc; głosowanie jeden właściciel - jeden głos

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Interes prawny w wytoczeniu powództwa z art. 189 kpc; głosowanie jeden właściciel - jeden głos

#1 Post autor: piotrusb » 26-04-2018, 10:37

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 lutego 2018 r., sygn. akt I ACa 833/17.
W ocenie Sądu Apelacyjnego nie doszło do naruszenia art. 189 k.p.c. , który apelujący wadliwie utożsamia z normą prawa procesowego. Nie może budzić wątpliwości, iż mimo umieszczenia w Kodeksie postępowania cywilnego norma ta ma charakter materialnoprawny, przyznaje bowiem prawo do żądania szczególnej ochrony prawnej. W świetle art. 189 k.p.c. interes prawny, jako przesłanka powództwa o ustalenie, która, w sposób niezależny od innych wymaganych przez prawo materialne lub procesowe okoliczności, warunkuje określony skutek tego powództwa, należy do grupy przesłanek merytorycznych. Interes prawny, jako przesłanka merytoryczna powództwa o ustalenie stosunku prawnego lub prawa, decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, że wymieniony w powództwie stosunek prawny lub prawo istnieje bądź nie istnieje. Wykazanie zatem prawdziwości twierdzeń powoda o tym, że dany stosunek prawny lub prawo rzeczywiście istnieje/nie istnieje, jest dopiero kolejną, drugą przesłanką merytoryczną powództwa o ustalenie. Pierwsza z wymienionych przesłanek jest przesłanką skuteczności, druga zaś przesłanką zasadności powództwa (tak SN w wyroku z dnia 2 lutego 2017 r. w sprawie I CSK 137/16).

Jak trafnie dostrzegł Sąd pierwszej instancji, w rozpatrywanej sprawie powodowa Spółka nie wykazała żadnej z wymienionych przesłanek powództwa opartego na przepisie art. 189 k.p.c. Przede wszystkim, wbrew odmiennym tezom apelacji, powód nie wykazał interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieistnienia spornych uchwał pozwanej Wspólnoty. Uważna lektura uzasadnienia pozwu przekonuje, że interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. nie został nawet przez powoda zdefiniowany. Taką próbę apelujący podjął dopiero w apelacji, przy czym twierdzenia przedstawione po raz pierwszy na tym etapie postępowania nie zostały powiązane z żadnym z przeprowadzonych w sprawie dowodów.

W odniesieniu do wszystkich zaskarżonych uchwał apelujący powołuje się w pierwszej kolejności na interes prawny motywowany koniecznością doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem, z uwzględnieniem słusznych praw wszystkich członków wspólnoty mieszkaniowej, w tym powoda. Jak się wydaje, powód nawiązuje tym samym do tego nurtu orzecznictwa , który przyznaje członkom wspólnoty mieszkaniowej uprawnienie do wytoczenia powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały w oparciu o art. 189 k.p.c., przyjmując, że ich interes prawny może uzasadniać potrzeba wyeliminowania stanu niepewności wynikającego z uchwały wspólnoty mieszkaniowej (tak SN w wyroku z dnia 30 września 2015 r. w sprawie I CSK 773/14). Skarżący pomija jednak, iż w takiej sytuacji źródłem interesu prawnego powodów, będącego materialnoprawną przesłanką uwzględnienia powództwa na podstawie art. 189 k.p.c., jest stosunek członkostwa we wspólnocie. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanego wyżej wyroku w sprawie I CSK 773/14, ten status powoda przesądza jego związanie uchwałą podjętą przez organ wspólnoty mieszkaniowej aż do chwili prawomocnego ustalenia jej nieistnienia. Zamiar eliminacji przez powoda stanu niepewności co do związania lub braku związania uchwałą wspólnoty mieszkaniowej przesądza istnienie jego interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały. Tymczasem w realiach sporu, powodowa Spółka w dacie wytoczenia powództwa i w dacie orzekania przez Sądy obu instancji nie była członkiem pozwanej Wspólnoty. Z informacji znanych Sądowi Apelacyjnemu i Sądowi Okręgowemu z urzędu ( art. 228 § 2 k.p.c.) wynika, że właścicielem odrębnych lokali, które uprzednio stanowiły własność powodowej Spółki, aktualnie jest inny podmiot tj. Fundacja (...) von H., której prawa zostały ujawnione w księgach wieczystych. Istotnie, w sprawie o sygn. akt I C 224/16 , która zawisła przed Sądem Okręgowym w Łodzi, toczy się spór między powodem a powyższą Fundacją o ustalenie nieważności umowy darowizny, na podstawie której doszło do nabycia prawa własności przedmiotowych lokali. Jednakże, jak słusznie podkreślił Sąd pierwszej instancji, w toku niniejszego postępowania strona powodowa nie zaoferowała żadnego dowodu , który mogłyby podważyć domniemanie płynące z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece. W tym stanie rzeczy nie może uzasadniać interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieistnienia spornych uchwał faktem swojego członkostwa w pozwanej Wspólnocie i potrzebą usunięcia stanu niepewności co do związania jej uchwałami.

Z uzasadnienia apelacji wynika, że swój interes prawny w żądaniu ustalenia nieistnienia części z zaskarżonych uchwał dotyczących zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, zaliczek na fundusz remontowy, kosztów budowy węzła cieplnego, apelujący wywodził również z ewentualnych ekonomicznych skutków uchwał dla jego majątku. Interes prawny nie może być jednak utożsamiany z interesem ekonomicznym, czy gospodarczym (tak SN w uchwale z dnia 9 stycznia 1996 r. w sprawie III CZP 152/95; w wyroku z dnia 4 października 2001 r. w sprawie I CKN 425/00). Zatem z samego faktu, że niektórymi z zaskarżonych uchwał obciążono właścicieli lokali kosztami związanym z modernizacją węzła centralnego ogrzewania, czy określono nową wysokość zaliczki na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną i funduszu remontowego, co mogłoby się przekładać na obowiązek partycypowania w tych kosztach także przez powoda jako członka wspólnoty w dacie podjęcia uchwał, nie wynika, aby został naruszony jego interes prawny. Rację ma także Sąd pierwszej instancji zwracając uwagę, że zaliczki na fundusz remontowy czy koszty zarządu nieruchomością wspólną podlegały rozliczeniu z końcem okresu rozliczeniowego stosownie do art. 15 ust. 1 w związku z art. 29 ust. 1 i 1a ustawy o własności lokali. Trudno zatem dociec, jaki interes prawny ma powód w ich kwestionowaniu po upływie kilku lat.
Podobnie w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy nie sposób ustalić, jaki interes prawny uzasadniał zaskarżenie przez stronę powodową uchwał nr 2/2012 i 3/2012 dotyczących zmiany podmiotu administrującego nieruchomością wspólną. Powierzenie czynności administracyjno-zarządczych odrębnemu podmiotowi nie było niczym nowym w praktyce Wspólnoty, bowiem w okresie poprzedzającym wydanie spornych uchwał była zawarta umowa o administrowanie nieruchomością z inną osobą i umowa ta także miała odpłatny charakter. Tezy apelacji , że nowa umowa, do zawarcia której upoważniono zarząd Wspólnoty na podstawie uchwały nr 3/2012 „ … generuje w stosunku do powoda nadmierne koszty zarządu, o wartościach odbiegających od przyjętych stawek rynkowych”, nie została rozwinięta i poparta nawet zaczątkiem dowodu. (...)

Reasumując, brak interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieistnienia spornych uchwał przesądza, że powództwo już tylko z tej przyczyny nie zasługiwało na uwzględnienie.

Niezależnie jednak od powyższej konstatacji, w ocenie Sądu Apelacyjnego nie zostały ponadto spełnione materialne przesłanki zasadności żądania, bowiem powód nie wykazał prawdziwości twierdzeń o rzekomym naruszeniu przepisu art. 23 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Strona powoda twierdziła bowiem, że uchwały nie zostały one podjęte z powodu braku wymaganej większości głosujących, a ponadto powodowa Spółka nie została powiadomiona ani o terminie zebrania, ani o treści podjętych uchwał. Do zarzutów tych odniósł się Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a przedstawione tam stanowisko zasługuje na pełną aprobatę. Ponownie zatem wypada przypomnieć, że na wniosek właścicieli dysponujących 22,29 % udziałów złożony w trybie art. 23 ust. 2a ustawy o własności lokali, głosowanie odbyło się przy wykorzystaniu zasady jeden właściciel – jeden głos. Wbrew wywodom przedstawionym w pozwie, w warunkach art. 23 ust. 2a powołanej ustawy nie potrzeba dla przejścia na tryb głosowania: jeden właściciel - jeden głos, odrębnej uchwały, a jedynie zgłoszenia żądania przez właścicieli lokali dysponujących łącznie co najmniej 1/5 udziałów w nieruchomości wspólnej (podobnie SA w Warszawie w wyroku z dnia 2 czerwca 2017 r. w sprawie I ACa 515/16). Jak wyżej wskazano, ten warunek w rozpatrywanej sprawie został spełniony. Za uchwałami oddano większość tak liczonych głosów, a zatem zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy o własności lokali zostały one skutecznie podjęte. Co więcej, z treści wszystkich zaskarżonych uchwał wynika, że zostały one podjęte w drodze indywidualnego zbierania głosów, co czyni bezprzedmiotowym zarzut powodowej Spółki o niepowiadomieniu jej o zwołaniu zebrania. O zasadności powództwa nie decyduje także okoliczność, iż strona powodowa nie brała udziału w głosowaniu. Należy opowiedzieć się za tym nurtem orzecznictwa, który przyjmuje, że w trybie indywidualnego zbierania głosów uchwała zostaje podjęta z chwilą oddania głosów przez wymaganą większość, liczoną w tym wypadku liczbą głosów. Bez znaczenia dla jej skuteczności jest natomiast to, czy w głosowaniu takim wzięli udział wszyscy właściciele lokali (tak SA w Warszawie w wyroku z dnia 5 lutego 2013 r. w sprawie I ACa 1370/12, podobnie SA w Szczecinie w wyroku z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie I ACa 288/14; w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 kwietnia 2015 r. w sprawie I ACa 1572/14; wyrok SA w Szczecinie z dnia 9 czerwca 2016 r.). Nietrafna jest również argumentacja odwołująca się do rzekomego niepowiadomienia powoda o treści podjętych uchwał. Po pierwsze, w judykaturze nie budzi wątpliwości, że nawet niedopełnienie ustawowego obowiązku powiadomienia każdego właściciela o treści uchwały podjętej w trybie indywidualnego zbierania głosów nie ma wpływu na jej skuteczność (tak SN w wyroku z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie IV CK 543/03).
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -02-28_001
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”