Czy podział quoad usum należy do zakresu zwykłego zarządu

Orzecznictwo sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych.
Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Czy podział quoad usum należy do zakresu zwykłego zarządu

#1 Post autor: piotrusb » 27-03-2018, 15:50

Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 28 grudnia 2017 r., sygn. akt III Ca 1590/17.
Uczestniczka Z. U. wywodzi swoje żądanie z przepisu art. 206 k.c. Stanowi on, że każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Przepis ten daje uprawnienie współwłaścicielom rzeczy wspólnej na dokonanie m.in. podziału rzeczy do użytkowania , czyli tak zwanego quoad usum. Prawo to jednak nie jest nieograniczone. Uczestniczka Z. U. jakby nie zauważa, a Sąd I instancji przechodzi do porządku dziennego nad faktem, że współwłaścicielom przedmiotowej nieruchomości odjęty został zarząd rzeczą wspólną. Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 18 lutego 2010 r., w sprawie I Ns 338/08 ustanowiono zarządcę sądowego przedmiotem nieruchomości. Ustanowienie to nastąpiło z mocy przepisu art. 203 k.p.c. Stosownie do przepisu art. 612 § 1 k.p.c. od chwili ustanowienia zarządcy współwłaściciele lub użytkownik mogą używać rzeczy tylko o tyle, o ile nie przeszkadza to wykonywaniu zarządu; na wniosek innego współwłaściciela lub zarządcy współwłaściciel lub użytkownik może być pozbawiony używania rzeczy, jeżeli przeszkadza zarządcy w wykonywaniu czynności. Przepis art. 612 § 1 k.p.c. ma w znacznej mierze charakter materialnoprawny i odnosi się nie tylko do rozporządzania rzeczą wspólną przez współwłaścicieli, ale także do analogicznej relacji pomiędzy użytkownikiem a właścicielem. Ustanowienie przez Sąd zarządcy powoduje poważne ograniczenie uprawnień współwłaścicieli do rzeczy wspólnej albo użytkownika do rzeczy obciążonej. W praktyce zarządca przejmuje prawa do pobierania pożytków oraz innych przychodów z rzeczy, a współwłaściciele lub użytkownik zachowują prawa używania tylko o tyle, o ile nie przeszkadza to w wykonywaniu zarządu. W tym kontekście należy zauważyć, że uczestniczka Z. U. zajęła lokal nr 6a po ustanowieniu zarządcy przymusowego. Zarządca ten uzyskał natomiast prawomocny i wykonalny wyrok nakazujący Z. U. przywrócenie zarządcy posiadania lokalu nr 6a. Postępowanie egzekucyjne w tym przedmiocie jest w toku. Wniosek więc o dokonanie podziału nieruchomości do użytkowania m.in. poprzez przyznanie uczestniczce Z. U. do użytkowania tego lokalu zmierza do usunięcia skutków prawomocnego i wykonalnego wyroku sądowego. To jest niedopuszczalne i zostało właściwie skomentowane przez Sąd I instancji w postanowieniu oddalającym wniosek o udzielenie zabezpieczenia przez zawieszenie postepowania egzekucyjnego.

Trzeba w tym miejscu podnieść, że lokalem nr 6a zarządza zarządca sądowy w imieniu i na rzecz wszystkich współwłaścicieli, w tym uczestniczki Z. U.. Lokal ten jest mu niezbędny dla sprawowania prawidłowej gospodarki nieruchomością. Korzystanie przez uczestniczkę lokalu nr 6a przeszkadza w wykonywaniu zarządu, co jako pierwszy argument czyni wniosek o dokonanie podziału quoad usum niezasadnym.

Drugą, istotną kwestią jest charakter czynności prawnej polegającej na podziale rzeczy wspólnej do użytkowania. Powstaje tu pytanie, czy jest to czynność w ramach zwykłego zarządu rzeczą wspólną, czy też przekracza zakres zwykłego zarządu. Odpowiedź na to pytanie jest o tyle utrudniona, że ustawa nie typizuje obu tych kategorii.

Sąd I instancji stanął tu na stanowisku, że żądanie dokonania podziału rzeczy wspólnej do użytkowania nie przekracza zakresu zarządu zwykłego. Powołał tu się na dorobek orzecznictwa. Wskazał na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1997 r., w sprawie II CZ 7/97, w którym Sąd Najwyższy uznał, że każdy ze współwłaścicieli (art. 206 k.c.), może żądać, aby współwłaściciele podjęli decyzję co do wydzielenia wszystkim lub niektórym z nich części rzeczy do tymczasowego osobnego użytku; w razie odmowy podjęcia takiej decyzji albo podjęcia decyzji krzywdzącej, sąd na żądanie współwłaściciela może wydać w tym przedmiocie odpowiednie orzeczenie; decyzja współwłaścicieli o sposobie takiego rozdzielnego korzystania (podział quoad usum) jest z reguły czynnością zwykłego zarządu. Przytoczył także stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach wyrażone w wyroku z dnia 23 września 2016 r. , w sprawie I Aca 91/16, że dokonanie podziału quoad usum na gruncie przepisu art. 206 k.c. stanowi czynność zwykłego zarządu, tak więc wydanie w tej materii uchwały walnego zgromadzenia wspólnoty mieszkaniowej jest czymś więcej niż wymagają tego przepisy.
Sąd Okręgowy nie podziale stanowiska Sądu Apelacyjnego w Katowicach, podziela natomiast stanowisko Sądu Najwyższego wyżej przedstawione, z którego wynika , że podział quoad usum rzecz wspólnej jest z reguły czynnością mieszczącą się w ramach zwykłego zarządu, co oznacza, że nie zawsze.

W tym miejscu kluczowym zagadnieniem zdaje się być charakter prawny czynności prawnej w postaci umowy o podział rzeczy wspólnej do użytkowania i odpowiedź na pytanie czy jest to czynność mieszcząca się w ramach zwykłego zarządu rzeczą wspólną czy też ramy tego zarządu przekraczająca. Kodeks cywilny nie zawiera regulacji, które dokonywałyby rozgraniczenia poszczególnych czynności prawnych jako podejmowanych w ramach zarządu zwykłego lub zarząd ten przekraczających albo przynajmniej wskazywałyby kryteria pozwalające zaliczyć daną czynność do jednej z tych grup. Na ogół przyjmuje się, że przez czynności zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie bieżących spraw związanych z normalną eksploatacją rzeczy i utrzymaniem jej w stanie niepogorszonym. Pozostałe czynności należy zaliczyć do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Do takich czynności zalicza się zbycie rzeczy wspólnej, jej obciążenie, zmianę przeznaczenia itp. Oceny, czy czynność należy do czynności zwykłego zarządu, czy też wykracza poza te granice, należy dokonywać z uwzględnieniem konkretnych okoliczności. Sąd Okręgowy podziela tu stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 4 października 2002 r., w sprawie III CKN 521/01. Sąd Najwyższy na gruncie tej sprawy wskazał, że nie zostało w niej ustalone, na jakiej podstawie spadkodawczyni, kupując udział we współwłasności nieruchomości od jednego ze współwłaścicieli, weszła w wyłączne posiadanie wydzielonego fizycznie lokalu mieszkalnego i stała się jego wyłącznym użytkownikiem. Ustalenie tej okoliczności ma decydujące znaczenie dla stwierdzenia, czy uprawnienie to, łączące się także z posiadaniem wydzielonego fizycznie lokalu, jest podlegającym dziedziczeniu prawem wynikającym z umowy podziału nieruchomości quoad usum, czy też jest to jedynie, nie podlegający dziedziczeniu, sposób wykonywania przez spadkodawczynię uprawnień określonych w art. 206 k.c., nie mający oparcia w stosownej umowie współwłaścicieli. Z uwagi na to, że z reguły podział nieruchomości quoad usum jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu rzeczą wspólną, umowa taka wymaga porozumienia wszystkich współwłaścicieli, w przeciwnym wypadku jest nieważna. Dlatego jej istnienia nie można domniemywać.
Prof. J. G. (Kodeks cywilny Komentarz – system informacji prawnej Lex) podnosi, że z reguły czynnością przekraczającą zwykły zarząd jest podział nieruchomości do korzystania czy też każda inna decyzja dotycząca określenia sposobu korzystania z rzeczy. Taki sam pogląd reprezentuje J. I. (tenże (w:) Kodeks cywilny..., red. J. Ignatowicz, K. Pietrzykowski, t. 1, s. 528), który uważa, że decyzja współwłaścicieli co do rozdzielnego korzystania z rzeczy wspólnej (co do samej zasady) przekracza zwykły zarząd, natomiast czynnością zwykłego zarządu jest rozstrzygnięcie co do określonego sposobu korzystania z rzeczy przez współwłaścicieli (podobnie Z.K. Nowakowski (w:) System Prawa Cywilnego, t. 2, s. 413). Te poglądy Sąd Okręgowy podziela.
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -12-28_001
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

elmaz
.
.
Posty: 3192
Rejestracja: 21-10-2008, 22:25

Re: Czy podział quoad usum należy do zakresu zwykłego zarządu

#2 Post autor: elmaz » 03-04-2018, 17:42

"wydanie w tej materii uchwały walnego zgromadzenia wspólnoty mieszkaniowej "

A cóż to za twór wymyślił sąd w Katowicach?

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Re: Czy podział quoad usum należy do zakresu zwykłego zarządu

#3 Post autor: piotrusb » 03-04-2018, 19:31

Zapewne sąd aproksymował sobie rozwiązanie ze spółdzielni na wspólnotę 😊
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „Orzecznictwo sądów powszechnych”