Uchwała nieistniejąca, kwestie proceduralne przy uchwałach

[piotrusb]

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 listopada 2016 r., sygn. akt V ACa 185/16.

....wprawdzie w doktrynie istnieją spory co do dopuszczalności wyodrębniania, obok uchwał nieważnych z powodu ich sprzeczności z prawem, kategorii uchwał nieistniejących, to w judykaturze przeważa zdecydowanie pogląd opowiadający się za taką możliwością i celowością. Przypadki uchwał nieistniejących są kategorią odmienną o uchwał sprzecznych z prawem; charakteryzuje je przy tym tak drastyczny, krańcowy stopień natężenia wadliwości, że usprawiedliwia to uznanie ich za nieistniejące, a więc za niewywołujące żadnych skutków prawnych. O nieistnieniu uchwały można w szczególności mówić wtedy, gdy nieprawidłowości w zwołaniu lub procedowaniu określonych organów wykluczają możliwość stwierdzenia, że wyraziły one wolę jako ten właśnie uprawniony organ. Natomiast wadliwości wyrażające się w działaniu w niepełnym składzie, nie pozwalającym na skuteczne wyrażenie woli, powodują jedynie nieważność podjętej uchwały, która jednak obiektywnie istnieje (por. wyrok SN z 20 lutego 1987 r., I PR 1/87) co oznacza, że dopóty dopóki nie została zaskarżona musi być respektowana zarówno między członkami wspólnoty mieszkaniowej, jak i przez osoby trzecie, a także wykonywana przez zarząd. Oznacza to także, że w innym procesie podnoszenie zarzutu nieważności uchwały z powodu jej sprzeczności z prawem jest bezskuteczne.

Z art. 23 ust. 1 u.w.l. wynika, że uchwały właścicieli lokali są podejmowane bądź na zebraniu, bądź w drodze indywidualnego zbierania głosów przez zarząd; uchwała może być wynikiem głosów oddanych częściowo na zebraniu, częściowo w drodze indywidualnego ich zbierania. Zgodnie z tym przepisem do zbierania głosów pod uchwałą w drodze indywidualnego zbierania głosów uprawniony jest wyłącznie zarząd, jeżeli jednak były one zebrane przez osoby nieuprawnione, to jak się przyjmuje trafnie w judykaturze, podjęcie przez wspólnotę mieszkaniową uchwały w trybie indywidualnego zbierania głosów, dokonanego przez osoby nieuprawnione, może stanowić podstawę jej uchylenia przez sąd, jeżeli uchybienie to miało lub mogło mieć wpływ na jej treść (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2004 r., IV CK 543/03 oraz SA w Szczecinie z dnia 21 maja 2015 r., I ACa 85/15)

W rozpoznawanej sprawie poza sporem pozostaje, że zaskarżona uchwała została podjęta częściowo w drodze indywidualnego zbierania głosów, przy czym głosy te zbierała osoba, która była do tego uprawniona przy udziale członka komisji rewizyjnej B. W.. Przy podejmowaniu tej uchwały nie doszło zatem do naruszenia przepisów ustawy o charakterze formalnym i z dowodów przeprowadzonych w sprawie wynika, że sposób zbierania głosów nie wpłynął na treść uchwały i to nawet przy przyjęciu, że część głosów zebrała B. W.. Ustalone w sprawie okoliczności faktyczne towarzyszące głosowaniu nad zaskarżoną uchwałą, nie dają również podstaw do przyjęcia, zgodnie z sugestią powódki, że w trakcie głosowania dochodziło do wprowadzania właścicieli lokali w błąd co do treści podejmowanej uchwały. (..)

Z kolei, dla skutecznego podjęcia przez właścicieli lokali danej uchwały wymagane jest jej powzięcie w jednym ze wskazanych trybów, większością głosów (więcej niż 50% głosów) liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos. Zgodnie z art. 23 ust. 2 u.w.l. w umowie lub w uchwale podjętej w trybie określonym w tym przepisie można postanowić, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos. Modyfikacja ustawowego sposobu głosowania na głosowanie według zasady „jeden właściciel – jeden głos" nie może być generalna. W wyroku z dnia 3 kwietnia 2008 r., II CSK 605/07 Sąd Najwyższy określił, iż odstępstwo od „udziałowego" sposobu głosowania i to „na każde żądanie" właścicieli oznacza konieczność określenia materii, w której mogłoby nastąpić głosowanie w sposób przyjęty w art. 23 ust. 2a u.w.l. Skonkretyzowanie materii będącej przedmiotem danej uchwały, a więc odejście od tradycyjnego sposobu głosowania – tak jak to miało miejsce w sprawie niniejszej - nie jest w takim przypadku generalne, co przemawia za jego dopuszczalnością.

Z przeprowadzonych dowodów wynika, że uchwała z dnia 22 marca 2012 r. wprowadziła zasadę głosowania jeden właściciel - jeden głos w sprawach odwołania lub zmiany zarządcy i przyjęcie takiego sposobu głosowania w sprawie odwołania lub zmiany zarządcy pozwanej zostało nadto przegłosowane większością udziałów w nieruchomości wspólnej. (...) Uchwała ta precyzyjnie określa kategorię spraw, do których ma zastosowanie w związku z czym zarzuty powódki kierowane pod jej adresem należało uznać za nieuzasadnione. Nie podważyła bowiem skutecznie wiarygodności i mocy dowodowej przedłożonego przez pozwaną dokumentu a jej subiektywne przekonanie o nieobowiązywaniu uchwały lub brak wiedzy o jej istnieniu nie może prowadzić do podważenia jej istnienia; nadto nie została zaskarżona. (...)

W niniejszej sprawie rozstrzygnięcia wymagało także, czy zaskarżona uchwała narusza interes powódki, a to wobec zarzutu apelacji naruszenia art. 25 ust. 1 u.w.l. Zgodnie z nim, właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy. W poglądach orzecznictwa i doktryny zgodnie podkreśla się, że naruszenie interesu właściciela lokalu w rozumieniu powyższego przepisu stanowi kategorię obiektywną, ocenianą m.in. w świetle zasad współżycia społecznego, a o sprzeczności z interesem właściciela można mówić wtedy, gdy uchwała z formalnego punktu widzenia nie narusza żadnego przepisu, lecz jest dla członka niekorzystna z gospodarczego, czy też z osobistego punktu widzenia. W przypadku uchwał wspólnoty mieszkaniowej pojęcie "interesu" należy interpretować szeroko, ponieważ naruszenie interesu właścicieli dotyczy bezpośrednio ich nieruchomości (tak w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 1 października 2015 r., I ACa 320/15).

Zaoferowane przez powódkę dowody nie potwierdziły zasadności zarzutów powódki odnośnie do nieprawidłowości w sprawowaniu zarządu przez spółkę (...) Sp. z o.o. i nie pozwoliły na sformułowanie wniosku o istnieniu istotnych uchybień w jej działalności, jako zarządcy. Podkreślenia zaś wymaga, na co zasadnie zwrócił uwagę Sąd Okręgowy, że funkcjonowanie wspólnoty mieszkaniowej musi godzić różne interesy jej członków. Prawie każda uchwała jest bowiem dla części z nich mniej a dla części bardziej korzystna niż stan dotychczasowy, co nie stanowi jeszcze o naruszeniu interesu i możliwości jej uchylenia.

http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -11-29_002