Jeszcze o kwestionowaniu sprawozdania finansowego

[piotrusb]

Wyrok Sąd Okręgowy w Poznaniu z dnia 24 października 2016 r., sygn. akt I C 404/16.

Powódki wniosły pozew przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej domagając się uchylenia uchwały dotyczącej zatwierdzenia sprawozdania finansowego pozwanej za rok 2015. Sąd oddalił powództwo, stwierdzając w uzasadnieniu:

Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela pogląd, że stwierdzenie wadliwości uchwały zatwierdzającej plan gospodarczy nie skutkuje per se koniecznością uznania za wadliwe sprawozdania finansowego sporządzonego na jej podstawie. Przyjęcie takiego założenia paraliżowałoby działalność wspólnoty właścicieli lokali w zakresie zarządzania nieruchomością wspólną (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2013 r., I ACa 1171/12).

Nie sposób nie zgodzić się ze stanowiskiem pozwanej (...). że sprawozdanie finansowe winno przede wszystkim odzwierciedlać przyjęty przez zarządcę sposób poszczególnych rozliczeń, i to także wówczas, gdy sam ten sposób jest wadliwy. Jest bowiem oczywiste, iż w przypadku przyjęcia i realizowania nawet nieprawidłowego systemu danych rozliczeń, nie można w sprawozdaniu finansowym przyjąć innego, prawidłowego sposobu dokonywania takich rozliczeń, gdyż wówczas sprawozdanie to nie byłoby zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem zawierałoby nieprawdziwe dane. Taki wniosek znajduje odzwierciedlenie również w ugruntowanym stanowisku judykatury. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, iż sprawozdanie zarządu wspólnoty mieszkaniowej, o jakim mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 u.w.l., nie podlega, jeżeli chodzi o jego część finansową, rygorom przewidzianym w przepisach o rachunkowości. Z natury rzeczy będzie ono miało formę uproszczoną i zawierać będzie przede wszystkim rozliczenie kosztów zarządu nieruchomością wspólną w roku kalendarzowym, w szczególności w oparciu o wpłacone przez właścicieli zaliczki, oraz o prowadzoną przez zarząd pozaksięgową ewidencję tych kosztów. Z punktu widzenia poprawności sprawozdania istotne jest zatem jedynie zestawienie faktycznych wpłat z tytułu zaliczek oraz wydatków ponoszonych na utrzymanie nieruchomości (vide: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2013 r., I ACa 1171/12; por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 marca 2013 r., I ACa 1176/12).

W tym stanie rzeczy za chybiony uznać należało zarzut powódek naruszenia przez pozwaną przepisu art. 12 u.w.l. Powódki wskazywały bowiem na niezgodności w rozliczeniu kosztów eksploatacji hali garażowej, stanowiącej odrębny lokal mieszkalny, nie podważając przy tym żadnych rozliczeń wynikających z tego tytułu ze sprawozdania finansowego za rok 2015, w tym – określonych w rachunku zysków i strat. Jednocześnie wbrew twierdzeniom powódek sprawozdanie finansowe, którego integralną część stanowi kwestionowany bilans zysków i strat, ma na celu dostarczenie jedynie informacji o wysokości całkowitej kwoty zaliczek wniesionych przez poszczególnych właścicieli lokalu na pokrycie tych kosztów w danym roku i zawiera zbiorczą informację o nadpłatach i niedopłatach właścicieli. Zatem jest to wyłącznie wykaz kosztów związanych ogólnie z globalnymi kosztami danej nieruchomości, bez jakichkolwiek informacji dotyczących obciążeń poszczególnych lokali, czy to mieszkalnych, czy też niemieszkalnych (hala garażowa), tudzież użytkowych. W ocenie Sądu sprawozdanie finansowe zatwierdzone zaskarżoną uchwałą w sposób rzetelny odzwierciedla przyjęty przez zarządcę sposób poszczególnych rozliczeń, a taki czy inny sposób rozliczenia kosztów eksploatacji hali garażowej, ostatecznie nie wpływa na wysokość kwot wykazanych w przedmiotowym sprawozdaniu- wymienione są tam bowiem całościowe poniesione przez pozwaną z tego tytułu koszty. Kwestionowane przez powódki sprawozdanie finansowe to nic innego jak relacja za dany rok obrachunkowy z tego ile środków finansowych w danym roku wpłynęło na konto pozwanej, ile wydatkowano, a ile pozostało do dyspozycji pozwanej. Jak słusznie podnosi pozwana – nie nakłada ono na wspólnotę ani na poszczególnych jej członków żadnych obowiązków. Tym samym nawet przyjęcie innego sposobu obciążenia poszczególnych współwłaścicieli kosztami eksploatacji hali garażowej, pozostawałoby bez żadnego wpływu na treść kolejnego sprawozdania finansowego, które i tak powinno nadal wskazywać te same pozycje i w tych samych wysokościach, bowiem globalne koszty i wydatki wspólnoty nie ulegną zmianie.

W obowiązującym reżimie prawnym uchwałę wspólnoty można uchylić nie tylko z uwagi na jej merytoryczną wadliwość, ale i z uwagi na uchybienia formalne, którymi jest dotknięta. Te ostatnie jednak, jak przesądziło to bogate orzecznictwo sądów, muszą mieć wpływ na jej treść. W niniejszej sprawie powódki w zakreślonym przez art. 25 ust. 1a u.w.l. terminie, zakwestionowały ją wyłącznie pod względem merytorycznym, podnosząc naruszenie przez tę uchwałę przepisów ustawy o własności lokali, zasad prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną, jak również ich interesów jako współwłaścicielek przedmiotowego lokalu, a zarazem członków pozwanej wspólnoty mieszkaniowej. Kwestionowana przez powódki uchwała jest niewątpliwie czynnością prawną. Stosownie do dyspozycji określonej w art. 6 k.c., to powódki obciążał zatem ciężar wykazania przesłanek z art. 25 u.w.l., czemu w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, powódki nie zadośćuczyniły. Powódki nie zdołały bowiem wykazać, by sprawozdanie finansowe sporządzone przez pozwaną, było nierzetelne, by przedstawiało nieprawdziwy obraz funkcjonowania wspólnoty w danym roku obrachunkowym, w szczególności – by zawierało nieprawdziwe informacje odnośnie wpływów i wydatków.

http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/ ... -10-24_002

[marysia]

Z uzasadnienia wyroku:
".... powódki nie zdołały wykazać by sprawozdanie finansowe sporządzone przez pozwaną było nierzetelne, by przedstawiało nieprawdziwy obraz funkcjonowania wspólnoty w danym roku obrachunkowym, w szczególności - by zawierało nieprawdziwe informacje odnośnie wpływów i wydatków."
Czy oznacza to, że sprawozdanie finansowe jest prawidłowe zawsze wtedy gdy zawiera faktyczną wartość dotyczacą wpływów i wydatków?
A co z wydatkami, które nie mają odzwierciedlenia w uchwałach? Z wydatkami, które NIE dotyczą części wspólnej, a zarząd sam zdecydował o ich finansowaniu? W jaki sposób można zakwestionować takie wydatki, wyrażając tym samym sprzeciw wobec decyzji zarządu? Zarząd ujmie je w sprawozdaniu i wtedy sprawozdanie będzie rzetelne? Mimo, że ujmuje wydatki, które nie powinny być poczynione?

[Joanna]

W takiej sytuacji należy nie zatwierdzać takiego sprawozdania albo odmówić udzielenia zarządcy absolutorium.

[irenalo]

W takiej sytuacji należy nie zatwierdzać takiego sprawozdania albo odmówić udzielenia zarządcy absolutorium.

W dużej wspólniocie zatwierdza większość . A brak absolutorium dla zarządu/zarządcy z art.18.1 niczym nie skutkuje. Zatem nie zawsze się rozwiązać to w ten sposób.

Orzeczenie nie jest prawomocne, więc możliwe , że będzie apelacja.
Poczekajmy,.

[piotrusb]

Czy oznacza to, że sprawozdanie finansowe jest prawidłowe zawsze wtedy gdy zawiera faktyczną wartość dotyczacą wpływów i wydatków?

Sprawozdanie finansowe powinno zawierać faktyczne kwoty wydatków i przychodów wspólnoty - niezależnie od tego, czy wydatki te są uzasadnione, czy nie, czy zostały zrealizowane zgodnie z uchwałami wspólnoty, czy też była to samowolna decyzja zarządu.

A co z wydatkami, które nie mają odzwierciedlenia w uchwałach?

Skoro były takie wydatki z budżetu wspólnoty to muszą się one znaleźć w sprawozdaniu.

Z wydatkami, które NIE dotyczą części wspólnej, a zarząd sam zdecydował o ich finansowaniu? W jaki sposób można zakwestionować takie wydatki, wyrażając tym samym sprzeciw wobec decyzji zarządu?

Jeżeli zarząd postępuje w taki sposób, to można/należy go odwołać. Art. 20 ust. 2 uwl:

Zarząd lub poszczególni jego członkowie mogą być w każdej chwili na mocy uchwały właścicieli lokali zawieszeni w czynnościach lub odwołani.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 czerwca 2016 r., sygn. akt VI ACa 1714/14:

Zatwierdzenie sprawozdania zarządu jest stwierdzeniem prawdziwości zawartych w nim danych, nie mieści natomiast w sobie oceny działalności zarządu. Ocena ta znajduje bowiem wyraz w uchwale absolutoryjnej. Nie można uchylić uchwały jedynie w odniesieniu do załącznika, którymi są dane finansowe.

[marysia]

Jedyna konsekwencja wszelkich nieprawidłowych działań zarządu to odwołanie?
Chciałabym zwrócić uwagę, że odwołanie zarządu we wspólnocie to nie jest prosta sprawa. Potrzeba większości. A przy bierności i nieświadomości właścicieli o większość jest raczej trudno. Jeżeli tej większości jest wszystko jedno, to mniejszość /lub pojedynczy właściciel/ jest na przegranej pozycji? Nic może zrobić poza tolerowaniem tych nieprawidłowości? Ma akceptować przekraczanie uprawnień, wydawanie pieniędzy na wszelkie remonty bez uchwały, albo koszty, które nie dotyczą nieruchomości wspólnej?
Jeżeli zarząd wydaje pieniądze z funduszu remontowego bez decyzji włascicieli to uszczupla kwotę, którą można przeznaczyć na remonty faktycznie wg właścicieli niezbędne. Za taką szkodę mozna tylko odwołać zarząd?
Powstaje pytanie, w jakich sytuacjach jest celowe kwestionowanie sprawozdania finansowego. Czy tylko wtedy, gdy w suma wydatków wg faktur rózni się od sumy podanej w sprawozdaniu, albo suma wpłat włascicieli jest inna niż w tym sprawozdaniu ujęta? Czy ważne jest aby byly ujęte wszystkie wydatki i wszystkie przychody obojętnie czego dotyczą?
Chyba nie ogarniam...To zachęta do samowoli zarządów. No bo nie ma żadnych konsekwencji. I marginalizowanie zdania właścicieli.