Czy rękojmia jest przechodnia

Wiadomość
Autor
piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Czy rękojmia jest przechodnia

#1 Post autor: piotrusb » 23-10-2015, 11:42

Postanowienie Sadu Najwyższego z dnia 21 października 2015 r., sygn. akt III CZP 64/15.

Sąd Najwyższy miał rozstrzygnąć zagadnienie prawne skierowane przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w postanowieniu z dnia 9 czerwca 2015 r., sygn. akt IX Ca 232/15:
Czy umowa darowizny udziału we współwłasności rzeczy ruchomej na rzecz współwłaściciela tej rzeczy powoduje przejście na obdarowanego uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy w postaci uprawnienia do odstąpienia od umowy sprzedaży w całości?
Sąd Najwyższy postanowił, ze względu na istotne prawne i praktyczne znaczenie problemu, przekazać zagadnienie do rozstrzygnięcia siedmioosobowemu składowi Sądu Najwyższego.

Co prawda sporne zagadnienie dotyczy rzeczy ruchomej (samochodu, kupionego wspólnie przez ojca i syna, który to samochód, jak się okazało, miał cofnięty licznik, w związku z czym syn, któremu wcześniej ojciec przekazał swój udział, postanowił odstąpić od umowy, żądając zwrotu ceny i kosztów umowy), ale w komentarzach podkreśla się, że orzeczenie może mieć charakter precedensowy wobec sporu prawnego, czy uprawnienia z rękojmi przechodzą automatycznie na następnych właścicieli rzeczy, czy też nie.

Może to więc mieć potencjalnie istotne znaczenie również dla właścicieli lokali nabytych na rynku wtórnym i ich roszczeń wobec deweloperów z tytułu wad i usterek, tak występujących w lokalach, jak i na nieruchomości wspólnej.

http://www.sn.pl/sprawy/SitePages/e-Spr ... ZP%2064/15
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Odp.: Czy rękojmia jest przechodnia

#2 Post autor: piotrusb » 20-01-2016, 11:24

Nowa sygnatura dla sprawy rozstrzyganej przez SN w składzie siedmioosobowym to III CZP 5/16.

http://www.sn.pl/sprawy/SitePages/Zagad ... nia_prawne
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Odp.: Czy rękojmia jest przechodnia

#3 Post autor: piotrusb » 28-09-2016, 16:04

Rozprawa przez SN w tej sprawie odbędzie się 19 października 2016 r.
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

irenalo
moderator
moderator
Posty: 8805
Rejestracja: 27-03-2006, 20:06

Odp.: Czy rękojmia jest przechodnia

#4 Post autor: irenalo » 29-09-2016, 16:20

Ciekawe czy przeważy pogląd, że rękojmia jest przypisana do towaru czy do strony umowy.

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Odp.: Czy rękojmia jest przechodnia

#5 Post autor: piotrusb » 21-10-2016, 10:17

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2016 r., sygn. akt III CZP 64/15
Darowizna udziału we współwłasności rzeczy ruchomej przez jednego z dwóch współwłaścicieli na rzecz drugiego powoduje - jeżeli umowa darowizny nie stanowi inaczej - przejście na obdarowanego uprawnienia do odstąpienia od umowy sprzedaży, na podstawie której doszło do nabycia współwłasności rzeczy.
W uzasadnieniu SN stwierdził:
W odniesieniu do rozważanego wykonywania prawa odstąpienia od umowy sprzedaży pojedynczej rzeczy oznaczonej co do tożsamości (samochodu) - a więc umowy ze świadczeniem niepodzielnym - w której strona kupująca jest wielopodmiotowa, poglądy doktryny są zgodne, co do tego, że odstąpienie przez kupujących jest możliwe tylko w odniesieniu do całości umowy (całości świadczenia), ponieważ świadczenie „zwrotne” (obowiązek zwrotnego przeniesienia własności i wydania rzeczy) jest niepodzielne i nie może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości. Prawo odstąpienia jest niepodzielne. Wobec tego, jeśli jest kilku kupujących uprawnienie do odstąpienia od umowy musi być przez nich wykonywane łącznie. (...)
W orzecznictwie problem przejścia uprawnień z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej na kolejnego nabywcę była już wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. Podstawą kolejnego nabycia rzeczy w rozstrzyganych sprawach była wprawdzie umowa sprzedaży, ale nie ma to jednak istotnego znaczenia z punktu widzenia wykonywania uprawnień z rękojmi przez kolejnego nabywcę rzeczy.

Przejście wszystkich uprawnień z rękojmi na następców prawnych pod tytułem szczególnym np. na podstawie umowy sprzedaży, zamiany lub darowizny może być przede wszystkim wynikiem wyraźnego uzgodnienia z kolejnym nabywcą rzeczy. W braku odmiennych postanowień można jednak uznać, że przeniesienie własności rzeczy i wydanie jej nabywcy obejmuje uprawnienie do odstąpienia do umowy i że uprawnienie do może być wykonane samodzielnie przez kolejnego nabywcę. Możliwość dorozumianego przelewu uprawnień z rękojmi (poza uprawnieniem do odstąpienia od umowy) dopuścił Sąd Najwyższy w wymienionej uchwale z dnia 5 lutego 2004 r. uznając, że ze względu na cel umowy oraz zgodny zamiar stron taki przelew należy do treści umowy sprzedaży, chociaż nie zostało to wyraźnie w samej umowie wyrażone. Trudno poza tym wyobrazić sobie, by kolejny sprzedawca chciał zatrzymać uprawnienia z rękojmi, które wobec zbycia rzeczy są dla niego bezużyteczne i nie mogą być wykonane ze względu na brak przedmiotu, do którego się odnoszą. Z drugiej strony nowy nabywca jest zainteresowany tym, by uprawnienia na niego przeszły.
Do przeniesienia uprawnień z rękojmi powinny mogą znaleźć zastosowanie przepisy o przelewie. Nie sprzeciwia się temu charakter uprawnień z rękojmi (uprawnienia prawokształtujące), gdyż na podstawie art. 509 k.c. można przelać nie tylko wierzytelność, ale również poszczególne uprawnienia, które na tę wierzytelność się składają. W przypadku uprawnień z rękojmi brak jest ograniczeń ustawowych możliwości przelewu.
Podzielić należy wyrażane w piśmiennictwie argumenty, że uzyskanie uprawnień z rękojmi wobec pierwszego sprzedawcy nie pogarsza jego sytuacji, w zakresie odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady rzeczy, ze względu na utrzymanie ograniczenia tej odpowiedzialności w czasie liczonym od dnia wydania rzeczy pierwszemu nabywcy, a jednocześnie lepiej chroni potrzeby kolejnego nabywcy rzeczy, gdyż wówczas, także w ramach rękojmi (art. 560 § 1 zd. 2 oraz art. 561 § 1 i 2 k.c.) nabyta rzecz może być naprawiona lub wymieniona na wolną od wad. Słusznie zatem przyjmuje się, że celem umowy sprzedaży, a także innych umów zobowiązujących do przeniesienia własności jest również przelew wszystkich uprawnień z rękojmi i gwarancji (art. 56 i 65 k.c.). Takie stanowisko jest w pełni uzasadnione ze społecznego punktu widzenia. Odmienne stanowisko stanowiłoby niczym nie usprawiedliwione uprzywilejowanie sprzedawcy, który w razie zbycia przez nabywcę rzeczy osobie trzeciej zostawałby zwolniony z obowiązków płynących z rękojmi a kupujący, który zbył rzecz nie miałby interesu w niweczeniu stosunku prawnego. (...)

Istotą rękojmi jest zabezpieczenie prawidłowości wykonania zobowiązania i przywrócenie ekwiwalentności świadczeń, które po stronie kupujący oznacza nabycie własności rzeczy niewadliwej. Jednocześnie nie ma przeszkód, by obowiązkiem zwrotu rzeczy obciążyć korzystającego z prawa odstąpienia, a więc dalszego nabywcy bez konieczności uzyskania zgody na odstąpienie od pierwotnego (poprzedniego) nabywcy.
Przegląd dotychczasowego orzecznictwa dotyczącego dopuszczalności przejścia na nabywcę rzeczy uprawnienia do odstąpienia od umowy z tytułu rękojmi wskazuje na występowanie w tym zakresie rozbieżności. Podobnie niejednolicie kształtują się poglądy doktryny. Według Sądu Najwyższego w składzie przekazującym rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego powiększonemu składowi, istotne względy przemawiają za ujednoliceniem konsekwencji kolejnego zbycia rzeczy w odniesieniu do wszystkich uprawnień z tytułu rękojmi za wady rzeczy.
http://www.sn.pl/sprawy/SiteAssets/List ... 064-15.pdf
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

piotrusb
.
.
Posty: 5967
Rejestracja: 28-12-2009, 17:51

Odp.: Czy rękojmia jest przechodnia

#6 Post autor: piotrusb » 16-03-2017, 17:20

Uzasadnienie uchwały SN III CZP 5/16:
W uchwale siedmiu sędziów z dnia 5 lutego 2004 r. III CZP 96/03 Sąd Najwyższy stwierdził, że uprawnienia z tytułu rękojmi przewidziane w art. 556 i nast. k.c. przysługują kupującemu tylko względem sprzedawcy, nie są związane z prawem własności rzeczy i nie przechodzą wraz z jej sprzedażą na kolejnego nabywcę. Mogą zostać na niego przeniesione jedynie w drodze przelewu (art. 509 i nast. k.c.), który może być wyraźnie zastrzeżony w umowie sprzedaży pomiędzy zainteresowanymi albo dokonany w odrębnej umowie, także w sposób dorozumiany. W razie sporu należy zbadać, czy ze względu na cel umowy oraz zgodny zamiar stron taki przelew należy do treści umowy sprzedaży, chociaż nie zostało to wyraźnie w samej umowie stwierdzone. Sąd Najwyższy wyłączył natomiast możliwość przeniesienia przez kupującego na kolejnego nabywcę uprawnienia do odstąpienia od umowy wynikającego z rękojmi, gdyż nie jest to roszczenie, lecz prawo kształtujące, które realizuje się przez złożenie przez kupującego oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy i na nowo kształtuje stosunek prawny między nim a sprzedawcą. Dotychczasowe zobowiązanie wygasa, a w jego miejsce powstaje roszczenie o zwrot wzajemnych świadczeń (art. 494 w zw. z art. 560 § 2 k.c.). Nie jest możliwe, zdaniem Sądu Najwyższego, aby kupujący jednostronnym oświadczeniem woli mógł skutecznie doprowadzić do przejścia tego uprawnienia na inną osobę. (...)

Podzielając stanowisko zajęte w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2004 r., III CZP 96/03, że umowa sprzedaży rzeczy przez kupującego nie powoduje przejścia na nabywcę uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy oraz że kupujący może te uprawnienia przenieść na nabywcę w drodze przelewu zawartego w umowie sprzedaży także w sposób dorozumiany...
http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/Orz ... 205-16.pdf
piotrusb

Link:
BBcode:
HTML:
Schowaj odnośniki
Pokaż odnośniki do wpisu

ODPOWIEDZ

Wróć do „Orzecznictwo Sądu Najwyższego”