Termin przedawnienia przy zatajeniu wad

[piotrusb]

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2017 r., sygn. akt III CZP 89/16.

Sąd Najwyższy odpowiadając na pytanie prawne (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu - postanowienie z dnia 27 września 2016 r., sygn. akt I ACa 896/16):
1. Czy w sprawie, w której powód domaga się realizacji uprawnień z tytułu rękojmi za wady dzieła, termin określony w art. 568 § 1 k.c., w brzmieniu według stanu prawnego obowiązującego do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej Kodeks cywilny z dnia 30 maja 2014 r., ulega wyłączeniu na podstawie art. 568 § 2 k.c. w razie podstępnego zatajenia wady przez wykonawcę, niezależnie od tego, jaki czas upłynął od wydania dzieła zamawiającemu?
2. czy w powyższej sprawie, uprawnienia zamawiającego z tytułu rękojmi polegające na żądaniu obniżenia ceny (przez zwrot części ceny już uiszczonej), stanowi uprawnienie prawokształtujące ulegające wygaśnięciu, czy roszczenia podlegające przedawnieniu?
3. w przypadku uznania, że żądanie obniżenia ceny wynikające z rękojmi za wady budynku stanowi roszczenie podlegające przedawnieniu, od jakiego momentu rozpoczyna swój bieg termin przedawnienia?​

postanowił odmówić podjęcia uchwały.

W sprawie tej Spółdzielnia Mieszkaniowa zleciła budowę osiedla składającego się z ośmiu budynków. Pierwsze z nich powstały w 2002 r., a ostatni w 2010 r. Po jakimś czasie okazało się, że w blokach zaczęły pękać ściany zewnętrzne i pojawiły się kolejne usterki. Początkowo firma budowlana starała się pęknięcia usuwać, ale gdy minął okres gwarancji, przestała to robić. Spółdzielnia wezwała wykonawcę do usunięcia wad, a następnie wystąpiła do Sądu Okręgowego we Wrocławiu ma podstawie przepisów o rękojmi za wady fizyczne budynku (art. 568 k.c.) o zapłatę 5 mln zł tytułem obniżenia ceny za wadliwie wykonane budynki.

Okazało się jednak, ze upłynął już wówczas trzyletni okres, w trakcie którego Spółdzielnia miała prawo wystąpić z tego rodzaju roszczeniami do sądu (obecnie okres ten wynosi pięć lat). Spółdzielnia odwołała się do Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, argumentując, że firma budowlana celowo zataiła wady budynku. A skoro tak, to spółdzielnia może wystąpić ze swoimi roszczeniami nawet po upływie tych trzech lat. Zgodnie bowiem z art. 568 § 2 kc upływ tego terminu nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.
Sąd apelacyjny nabrał jednak wątpliwości natury prawnej, czy faktycznie w tym wypadku można skorzystać z rękojmi w nieograniczonym czasie, czy też termin trzyletni zostaje zawieszony i zaczyna biec dopiero od dnia, w którym podstępne działanie wykonawcy wyszło na jaw.

Sąd apelacyjny wystąpił więc z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego w tej sprawie. SN odmówił jednak podjęcia uchwały, jednak nie dlatego, że nie widział w tym konkretnym wypadku problemu, bo jego zdaniem bez wątpienia on występuje, natomiast zdaniem SN sąd pytający źle zadał pytania. Mówi w nich o podstępnie zatajonych wadach. Tymczasem w toku postępowania przed sądem okręgowym nie udowodniono, że faktycznie do tego doszło.