Ustanowienie służebności przejazdu na sąsiednich działkach

[spek]

Bardzo Panu dziękuję za poświęcony czas i obszerne wyjaśnienia.

[piotrusb]

W przypadku trwającego postępowania o ustanowienie służebnosci każdy współwłaściciel gruntu powinien być powiadomiony.

Niezupełnie. Zgodnie z kpc sąd jest związany żądaniem wniosku, więc jeśli wnioskodawca ustanowienia służebności wskaże jako uczestnika wspólnotę, to sąd będzie komunikował się wyłącznie ze wspólnotą i nie będzie o niczym powiadamiał współwłaścicieli. Mam za sobą trzy procesy tego typu i za każdym razem dokładnie tak to wyglądało. Co innego jeśli wnioskodawca wskaże we wniosku jako uczestników współwłaścicieli nieruchomości, ale wtedy musi ich imiennie wymienić podając adresy i numery PESEL.

[irenalo]

Jakim prawem wskazuje wspólnotę ? Wspólnota nie jest właścicielem gruntu (NW).
Ci z wpisem do KW? Kogo zawiadomi sąd wieczystoksięgowy o ustanowieniu służebności?

[piotrusb]

Jakim prawem wskazuje wspólnotę ? Wspólnota nie jest właścicielem gruntu (NW).

Są cztery orzeczenia SN, z których dwa opowiadają się za tezą, że służebność mogą ustanowić wyłącznie wszyscy współwłaściciele nieruchomości, a dwa - że może to zrobić wspólnota. Linia orzecznicza sądów niższych instancji też jest w tej sprawie niespójna. We wszystkich sprawach mojej wspólnoty, o których wspominałem, sądy uznały legitymacje bierną wspólnoty w tym zakresie i z tego co się orientuję coraz więcej sądów tak właśnie robi.

Ci z wpisem do KW?

Sąd orzekający o ustanowieniu służebności nie dokonuje tego z urzędu. Służebność może być wpisana do KW, ale nie musi. Strona/strony muszą o to wystąpić (na podstawie orzeczenia sądu, który służebność ustanowił) do sądu wieczystoksięgowego. Ten wpisuje służebność do KW gruntowej (całej nieruchomości wspólnej).

Kogo zawiadomi sąd wieczystoksięgowy o ustanowieniu służebności?

Wnioskodawcę i uczestnika. W moich przypadkach (wszystkich) sąd zawiadamiał tylko wspólnotę; nie zawiadamiał współwłaścicieli.

[irenalo]

No właśnie. Sprzeczne orzecznictwo.
A czy służebność nie musi być wpisana do KW.?

Art. 7. [Wyłączenia rękojmi – ograniczone prawa rzeczowe]

Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie działa przeciwko:

1)
prawom obciążającym nieruchomość z mocy ustawy, niezależnie od wpisu;
2)
prawu dożywocia;
3)
służebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej;
4)
służebnościom drogi koniecznej albo ustanowionym w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia;
5)
służebnościom przesyłu.

Katalog zamknięty.

Art. 35. 1. Właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego
złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej.

[piotrusb]

A czy służebność nie musi być wpisana do KW.?

Nie, nie musi. Wpis służebności gruntowej do księgi wieczystej nie jest obligatoryjny. Nie ma on przy tym charakteru konstytutywnego, a jedynie deklaratywny (to nie wpis do księgi powoduje powstanie stosunku prawnego w postaci służebności, lecz ją tylko potwierdza, ponieważ sama służebność powstaje na mocy umowy stron lub orzeczenia sądu). Służebność może funkcjonować pozaksięgowo i w rzeczywistości nikt nie ma obowiązku ujawniania istniejących służebności w księdze wieczystej.
Jeżeli do ustanowienia służebności dochodzi na mocy postanowienia sądu, sąd ustanawiający służebność nie ma obowiązku zawiadomienia o tym właściwego wydziału prowadzącego księgi wieczyste. Jeśli więc któryś z właścicieli pragnie, aby ujawniono służebność w księdze, sam musi wystąpić z inicjatywą i zwrócić się o wpis na podstawie wydanego przez sąd postanowienia.